استفاده بیش از حد از تلفن‌های هوشمند در میان نوجوانان، به یک چالش جدی برای خانواده‌ها و حتی سلامت روانی نسل جوان تبدیل شده است. خواب ناکافی، کاهش تمرکز، افت تحصیلی و ضعف در روابط خانوادگی از جمله پیامدهای این وابستگی به شمار می‌رود. کارشناسان برای کنترل این وضعیت و کمک به نوجوانان در مدیریت زمان حضورشان در فضای مجازی، ۸ راهکار مؤثر پیشنهاد کرده‌اند:
تعیین مناطق بدون گوشی
ایجاد فضاهایی در خانه که استفاده از تلفن همراه در آن‌ها ممنوع باشد، مانند زمان صرف غذا یا اتاق خواب در ساعات پایانی شب، می‌تواند باعث افزایش ارتباط واقعی میان اعضای خانواده و آرامش بیشتر در محیط خانه شود.
خاموش کردن اعلان‌های اضافی
بخش زیادی از توجه نوجوانان صرف پیام‌ها و اعلان‌های بی‌پایان می‌شود. حذف اعلان‌های غیرضروری و محدود کردن آن‌ها به پیام‌های ضروری، ذهن نوجوان را آرام‌تر کرده و از حواس‌پرتی مداوم جلوگیری می‌کند.
تعیین زمان مشخص برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی
به‌جای رها کردن نوجوانان در فضای مجازی، می‌توان بازه‌های زمانی کوتاه و مشخصی را برای استفاده تعیین کرد؛ برای مثال ۱۵ دقیقه بعد از مدرسه یا مدتی قبل از شام. استفاده از زنگ ساعت برای یادآوری پایان زمان هم به اجرای بهتر این برنامه کمک می‌کند.
جایگزین کردن سرگرمی‌های واقعی و خلاقانه
نقاشی، موسیقی، ورزش، آشپزی یا مطالعه کتاب می‌تواند به‌عنوان جایگزینی جذاب برای وقت‌گذرانی در گوشی عمل کند. خانواده‌ها می‌توانند با تشویق و همراهی، نوجوانان را به این فعالیت‌ها علاقه‌مند کنند.
دور کردن گوشی از تختخواب
قرار دادن تلفن همراه در اتاقی جدا از محل خواب به‌ویژه در شب، به نوجوانان کمک می‌کند تا خوابی آرام داشته باشند. استفاده از یک ساعت زنگ‌دار ساده می‌تواند جایگزین مطمئنی برای گوشی باشد.
بهره‌گیری از اپلیکیشن‌های کنترل زمان
برخی نرم‌افزارها امکان مدیریت زمان استفاده از اپلیکیشن‌های مختلف را فراهم می‌کنند. این برنامه‌ها پس از پایان زمان مشخص، دسترسی به شبکه‌های اجتماعی یا بازی‌ها را محدود می‌سازند و به نوجوان کمک می‌کنند تا تعادل بیشتری در استفاده از گوشی داشته باشند.
تجربه فعالیت‌های گروهی بدون گوشی
دعوت دوستان به خانه و گذاشتن گوشی‌ها در یک جعبه، فرصتی فراهم می‌کند تا نوجوانان از تعامل واقعی، بازی‌های گروهی، گفت‌وگو یا حتی آشپزی مشترک لذت ببرند. این تجربه‌ها باعث تقویت مهارت‌های اجتماعی و کاهش وابستگی به فضای مجازی می‌شود.
بازگشت به ابزارهای ساده‌تر
به جای استفاده از گوشی برای همه کارها، می‌توان از ابزارهای تک‌منظوره مثل دستگاه‌های پخش موسیقی (MP3)، کتاب‌خوان‌های الکترونیکی یا حتی دفترچه و خودکار استفاده کرد. این کار باعث افزایش تمرکز و کاهش عوامل حواس‌پرتی می‌شود.
این راهکارها به معنای حذف کامل تکنولوژی از زندگی نوجوانان نیست؛ بلکه تلاشی است برای بازتعریف رابطه‌ای سالم‌تر با آن. هدف این است که گوشی در خدمت نوجوانان باشد، نه اینکه نوجوانان اسیر گوشی شوند.
منبع: عصر ایران
برچسب‌ها: موبایل، نوجوانان، مدیریت استفاده از گوشی
