گردشگری دینی از قدیمی ترین نوع گردشگری می باشد که با فرهنگ اعتقادی افراد پیوند خورده است ( مثل سفرهای ایرانیان باستان به معبد اناهیتا در کنگاور یا سفرهای مصریان برای دیدن فراعنه …) و در ان مردم به صورت انفرادی یا جمعی به منظور زیارت و یا تبلیغ مذهبی به اماکن مذهبی سفر می کنند گاهی مبلغان یک دین هستند و گاهی افرادی که بدون تعلق به مذهبی خاص تنها برای اشنایی با فرهنگها و ادیان مختلف قدم در ان می گزارند و شاید هم هدفشان شرکت در مراسم مذهبی یا دیدن اماکن زیارتی است .
سازمان جهانی گردشگری تعداد گردشگران مذهبی را در سال 2017 حدود 300 میلیون نفر سالیانه می داند که شامل شهرهای مکه مدینه کربلا اورشلیم بنارس می باشد ( شهری با ایین ویژه اتش سپاری مردگان ) . نقطه شاخص این گردشگری وزنه ارتباطی ان است و باعث تفاهم و همدلی و وحدت افرینی می گردد که در بطن ان گردشگری معنوی هم اتفاق می افتد که فرد در ورای خویشتن خود قرار می گیرد و به تعادل جسم و روح می پردازد . سفرهای زیارتی معمولا زمان مشخصی دارد و گاهی با اداب خاصی هم همراه هست اینها اسیب کمتری به محیط زیست وارد می کنند و معمولا افرادی قانونمند هستند و چون سادگی را ترجیح می دهند ( عدم تجملات ) می توانند هزینه های سفر خود را کاهش دهند و جالب انکه برخی از این سفرها در بازه زمانی خاصی هستند که می شود برنامه ریزی کامل و دقیقی روی ان داشت. مراسم پیاده روی اربعین همان خیل عظیم جمعیت است که پر شور و غلیان کنان مسیر 80 کیلومتری نجف تا کربلا را طی طریق می کنند و کلا از امور یومیه خود کنده می شوند و حتی به امور ابتدایی مثل غذا و مسکن …. هم فکر نمی کنند و در ان زمان از حالت عادی خود خارج شده و چه بسا که ماورایی می شوند . فارغ از رنگ و مذهب و قومیت و حتی مرزهای سیاسی همان راه اتحاد را درپیش می گیرند تا لحظه وصال قهرمان تاریخ را درک کنند
اولین بار توسط جابربن عبدالله انصاری این راهپیمایی انجام شد ضمن انکه در سده معاصر هم جسته و گریخته انجام می گرفته است تا اینکه رژیم بعثی عراق انرا کلا ممنوع اعلام کرد با خروج امریکا از عراق در 2011 با علم به اشتراکات دینی ایران و شیعیان جنوب عراق ، به یک مناسک جمعی تبدیل شد وانرا باید یکی از بزرگترین اجتماعات مسالمت امیز جهان قلمداد کرد و از سال 2014 به بزرگترین پیاده روی و گردهمایی عمومی سالیانه جهان تبدیل شده است .
