در ایران باستان، پزشکی تنها یک حرفه نبود؛ بلکه بخشی از سامان دینی، اجتماعی و سیاسی جامعه به شمار می‌آمد. پزشکان در جایگاهی میان دانش، دین و خدمت اجتماعی قرار داشتند و دستمزدشان بر اساس طبقه اجتماعی بیمار، موفقیت در درمان و منزلت پزشک تعیین می‌شد.
یکی از ویژگی‌های برجسته نظام پزشکی ایران باستان، پیوند دستمزد با نتیجه درمان بود. اگر پزشک در درمان موفق می‌شد، مزد کامل دریافت می‌کرد؛ اما در صورت ناکامی، گاهی نه‌تنها از مزد محروم می‌شد بلکه باید جریمه نیز می‌پرداخت.
دستمزد پزشکان بر اساس جایگاه و درآمد بیمار متفاوت بود: حاکم ایالت چهار رأس گاو نر، حاکم شهر یک شتر نر، کدخدا یک نریان و مالکین بزرگ یک الاغ به عنوان حق‌العلاج می‌دادند. حق‌العلاج زنان و کودکان مطابق جنس و سن تعیین می‌شد و مستخدمان کمی بیشتر از کودک ارباب مزد می‌گرفتند. روحانیان پولی پرداخت نمی‌کردند و تنها با دعا از پزشک حمایت می‌کردند. حتی مزد دام‌پزشک و تفاوت دستمزد درمان کل بدن و درمان یک عضو نیز دقیقاً مشخص بود.
در مجموع، نظام پزشکی ایران باستان نه تنها سلامت جسمی مردم را تأمین می‌کرد، بلکه با پیوندی عمیق با ارزش‌های اجتماعی و دینی، جایگاه ویژه‌ای در جامعه داشت.
برچسب‌ها: پزشکی ایران باستان، تاریخ پزشکی، دستمزد پزشک، جامعه ایران باستان، حقوق پزشکان، ارزش اجتماعی، سلامت_عمومی
