دکتر فتانه امیری
تاب‌آوری به معنای توانایی مواجهه با چالش‌ها و مشکلات زندگی و بازیابی از شکست‌هاست. این ویژگی مهم نه تنها در بزرگسالان بلکه در کودکان نیز باید پرورش یابد. کودکان به‌طور طبیعی با مشکلات مختلفی مواجه می‌شوند، از جمله تغییرات در محیط خانوادگی، فشارهای تحصیلی و اجتماعی، و حتی برخی رویدادهای ناخوشایند مانند از دست دادن عزیزان یا جابجایی‌های غیرمنتظره. توانایی تاب‌آوری در این موقعیت‌ها به کودک کمک می‌کند تا با آرامش و اعتماد به نفس به زندگی خود ادامه دهد.
ضرورت آموزش تاب‌آوری به کودکان
آموزش تاب‌آوری به کودکان به آن‌ها این امکان را می‌دهد که در مواجهه با مشکلات، به جای احساس ناامیدی یا استرس، به فکر راه‌حل‌ها باشند. این مهارت‌ها می‌تواند از آن‌ها بزرگسالانی مستقل‌تر، متکی به خود و موفق‌تر بسازد. تحقیقات نشان داده است که کودکانی که تاب‌آوری بیشتری دارند، بهتر می‌توانند با استرس‌های دوران نوجوانی و حتی بزرگسالی مواجه شوند و در زمینه‌های مختلف زندگی، از جمله تحصیل و روابط اجتماعی موفق‌تر عمل کنند.
تأثیر تاب‌آوری بر رشد فردی و اجتماعی
تاب‌آوری به کودکان کمک می‌کند تا دیدگاه مثبتی نسبت به زندگی داشته باشند. آن‌ها با این مهارت یاد می‌گیرند که شکست بخشی طبیعی از زندگی است و می‌توانند از آن به‌عنوان فرصتی برای یادگیری استفاده کنند. این رویکرد باعث افزایش اعتماد به نفس و تقویت خودکارآمدی آن‌ها می‌شود.
علاوه بر این، کودکانی که تاب‌آوری بیشتری دارند، بهتر می‌توانند احساسات خود را مدیریت کنند و در مواجهه با فشارهای اجتماعی یا روانی به شیوه‌ای سالم واکنش نشان دهند. این ویژگی باعث می‌شود آن‌ها روابط بهتری با همسالان و خانواده خود داشته باشند و از نظر اجتماعی موفق‌تر عمل کنند.
نقش والدین و معلمان در پرورش تاب‌آوری
والدین و معلمان نقش کلیدی در پرورش تاب‌آوری در کودکان دارند. آن‌ها می‌توانند با ایجاد محیطی امن و حمایتگر، به کودکان نشان دهند که شکست یا مشکلات، پایان راه نیست. همچنین با آموزش مهارت‌های حل مسئله، تقویت اعتماد به نفس و تشویق به بیان احساسات، می‌توانند به رشد این مهارت کمک کنند. با چنین آموزشی، کودک یاد می‌گیرد که در مواجهه با مشکلات به دنبال راه‌حل باشد و نه صرفاً از آن‌ها فرار کند.
در نهایت، آموزش تاب‌آوری به کودکان، سرمایه‌گذاری در آینده‌ای روشن‌تر و بهتر است. کودکانی که از این مهارت بهره‌مند هستند، می‌توانند در دوران بزرگسالی زندگی پربارتری داشته باشند و به افراد موفق و خوشبین‌تری تبدیل شوند.
