گزارش از تحریریه پایگاه خبری پهنه پرواز
آیا تا به حال احساس کردهاید بدنتان از آنِ شما نیست؟ گویی از بیرون به خود نگاه میکنید، صدای خودتان برایتان غریبه است و حرکاتتان تنها نقشهایی از پیش تعیینشدهاند؟ این تجربه برای برخی افراد گذراست، اما وقتی تکرار شود، میتواند نشانهای از ورود به دنیای پیچیدهی اختلالات گسستی باشد؛ جایی که پیوستگی میان ذهن، بدن و احساس از هم گسسته میشود و «من بودن» در تکههایی نامنظم فرو میپاشد.
بدنمندی چیست و چرا مهم است؟
در روانشناسی نوین، مفهوم بدنمندی (Embodiment) به معنای درک جهان و خود از طریق بدن است. هر هیجان، هر فکر و هر ادراک، ریشهای در بدن دارد. وقتی این ارتباط از بین میرود، احساسات تنها در سطح ذهنی باقی میمانند؛ فرد میداند که ناراحت است، اما نمیتواند آن را احساس کند.
در چنین حالتی، بدن برای محافظت از ذهن، خود را خاموش میکند و هیجانها را پشت دیواری از بیحسی پنهان میسازد.
پیوند گسسته ذهن و بدن در تروما
مطالعات بالینی نشان میدهد این خاموشی اغلب پاسخی دفاعی به تجربههای تروما است. مغز برای بقا، ارتباط میان سیگنالهای بدنی و تجربهی هیجان را موقتاً قطع میکند. اما در صورت تداوم، بدن به سکوت مزمن میرسد و فرد از تجربهی جسمانی خود جدا میشود.
این وضعیت در قالب دو پدیدهی شناختهشده بروز میکند:
دیپرسونالیزیشن: احساس جدایی از بدن و هویت خود
دیریالیزیشن: احساس غریبگی نسبت به محیط و واقعیت اطراف
یافتههای علمی و مغزی
پژوهشهای تصویربرداری عصبی نشان میدهند که در افراد دچار گسست، فعالیت نواحی مغزی مرتبط با حس بدنمندی، مانند اینسولا (Insula) و اتصال گیجگاهی–آهیانهای (Temporo-Parietal Junction) کاهش مییابد. در نتیجه، هیجان در ذهن شکل میگیرد اما بدن آن را تجربه نمیکند.
این شکاف میان دانستن و حس کردن، محور اصلی تجربهی «بیجسمی» در اختلالات گسستی است.
بازگشت به بدن؛ کلید درمان
رمز درمان، بازگرداندن گفتوگو میان بدن و ذهن است. درمانهای بدنمحور مانند تمرینهای تنفسی، حرکت آگاهانه و درمانهای مبتنی بر حواس، میتوانند پلی میان این دو حوزه بسازند.
هر تماس، هر تنفس و هر حرکت، گامی است برای بازگرداندن بدن به عنوان «خانهی تجربه» و احیای حس «من بودن».
Meta Description: در گزارش اختصاصی پهنه پرواز، نقش بدن در اختلالات گسستی و تجربهی بیجسمی بررسی شده است. چگونه تروما باعث خاموشی بدن میشود و درمانهای بدنمحور حس «من بودن» را بازمیگردانند.
Keywords: بدنمندی، اختلال گسستی، دیپرسونالیزیشن، دیریالیزیشن، تروما، درمان بدنمحور، سلامت روان، پهنه پرواز
منبع : کانال تیم علمی ابنورمال
