پژوهشهای جدید در حوزه علوم اعصاب نشان میدهد که خاطرات انسان مانند فیلم ضبطشده در مغز ذخیره و بازپخش نمیشوند، بلکه هر بار هنگام یادآوری، بازسازی میگردند. این فرآیند پویا باعث میشود خاطرات ما در طول زمان تغییر کنند و حتی با خطا و تحریف همراه شوند.
بر اساس گزارش انجمن روانشناسی آمریکا، حافظه انسان ترکیبی از بازخوانی ردپاهای گذشته و تلفیق آنها با تجربهها و احساسات تازه است. به بیان دیگر، هر بار که خاطرهای را به یاد میآوریم، ذهن ما آن را بازنویسی کرده و متناسب با شرایط فعلی بازسازی میکند.
دانشمندان تأکید میکنند که مغز برای پر کردن بخشهای ناقص خاطره از «اسکریپتهای ذهنی» یا همان روایتهای ساختهشده استفاده میکند. این سازوکار اگرچه به ایجاد انسجام در روایتها کمک میکند، اما ممکن است باعث ورود اطلاعات نادرست به حافظه شود؛ به همین دلیل افراد گاهی چیزهایی را به یاد میآورند که در واقعیت هرگز اتفاق نیفتاده است.
این بازسازی مداوم حافظه، هم مزایا دارد و هم معایب: از یک سو، ذهن قادر است اطلاعات پراکنده را به شکلی منظم و داستانگونه سازماندهی کند؛ از سوی دیگر، همین انعطافپذیری باعث میشود خاطرات بهمرور دستخوش تغییر شوند و دقت آنها کاهش یابد.
منبع و برچسبها
منبع: انتخاب – «دانشمندان: خاطرات شبیه فیلم در مغز پخش نمیشوند، بلکه هر بار بازسازی میشوند»
برچسبها: حافظه | یادآوری | علوم اعصاب | روانشناسی | خطای حافظه | بازسازی ذهنی | تغییر خاطره