بازگشت یک محقق ایرانی از خارج کشور از طریق برنامه «کانکت» معاونت علمی، منجر به طراحی و تولید دو فناوری پیشرفته در حوزه جراحی ستون فقرات شده است؛ تجهیزاتی که با بهره‌گیری از هوش مصنوعی و چاپ سه‌بعدی، تحول چشمگیری در دقت، ایمنی و بومی‌سازی این نوع جراحی‌ها به همراه دارند.
به گزارش پایگاه خبری پهنه پرواز، نخستین فناوری ارائه‌شده توسط این محقق، کیج بین‌مهره‌ای است که در جراحی‌های فیوژن ستون فقرات برای جایگزینی دیسک‌های آسیب‌دیده کاربرد دارد. این قطعه با استفاده از فناوری چاپ سه‌بعدی و طراحی تخلخل‌های دقیق مهندسی‌شده، امکان رشد طبیعی بافت استخوانی درون ساختار کیج را فراهم می‌کند.
این ویژگی موجب اتصال پایدار و بلندمدت کیج به مهره‌ها شده و نیاز به ابزار نگهدارنده یا پیچ‌های کمکی را کاهش می‌دهد. طراحی به‌گونه‌ای انجام شده که از لغزش قطعه جلوگیری شده و ادغام بیولوژیکی با بافت طبیعی به‌صورت مؤثری صورت می‌گیرد.
گایدهای هوشمند برای پیچ‌گذاری دقیق در ستون مهره‌ها
دومین نوآوری این محقق، طراحی گایدهای جراحی مخصوص پیچ‌گذاری در ستون فقرات است. این ابزار در دو نسخه دستی و هوشمند تولید شده و برای جراحی‌های تثبیتی به‌ویژه در روش‌های کم‌تهاجمی کاربرد دارد.
در نسخه هوشمند، با استفاده از سی‌تی‌اسکن هر بیمار و تحلیل آن توسط هوش مصنوعی، گاید اختصاصی طراحی و به‌وسیله چاپ سه‌بعدی تولید می‌شود. این فرایند موجب کاهش خطای انسانی، افزایش دقت پیچ‌گذاری و محافظت از بافت‌های حساس اطراف ستون فقرات از جمله نخاع می‌شود.
جایگاه جهانی این فناوری‌ها
فناوری‌های مشابه در کشورهای توسعه‌یافته نیز با بهره‌گیری از ربات‌های جراحی، سیستم‌های هدایت تصویری و واقعیت افزوده، دقت پیچ‌گذاری در جراحی‌های ستون فقرات را تا بیش از ۹۶ درصد افزایش داده‌اند. نمونه‌هایی مانند Mazor X، ExcelsiusGPS و Teligen در مراکز درمانی پیشرفته مورد استفاده قرار می‌گیرند و کاربرد هوش مصنوعی در طراحی ابزارهای شخصی‌سازی‌شده به‌سرعت در حال تبدیل شدن به استاندارد جهانی است.
جمع‌بندی
توسعه این دو فناوری پیشرفته، نشانه‌ای روشن از توان علمی ایرانیان بازگشته به کشور و ظرفیت‌های فناورانه داخلی است. استفاده ترکیبی از چاپ سه‌بعدی، طراحی بیمارمحور و هوش مصنوعی، علاوه بر افزایش ایمنی و اثربخشی جراحی‌ها، می‌تواند به کاهش وابستگی به واردات تجهیزات گران‌قیمت پزشکی کمک کرده و زمینه‌ساز ارتقای سطح خدمات درمانی در کشور شود.
برچسب‌ها:
جراحی ستون فقرات، تجهیزات پزشکی، چاپ سه‌بعدی، هوش مصنوعی، فناوری سلامت، بازگشت نخبگان، دانش‌بنیان، پهنه پرواز
منبع:
خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)
