نویسنده : اریک دالز
همه ما این حس را تجربه کرده‌ایم: وقتی کودک بودیم، تابستان‌ها بی‌پایان به نظر می‌رسید، اما حالا انگار سال‌ها با سرعت برق‌مانند از کنارمان عبور می‌کنند. این تجربه، فقط یک حس نیست — دانشمندان توضیحی علمی برای آن ارائه کرده‌اند.
کاهش توانایی مغز در پردازش اطلاعات
آدریان بژان، استاد مهندسی مکانیک در دانشگاه دوک آمریکا، می‌گوید که یکی از دلایل اصلی این پدیده، کاهش سرعت پردازش مغز در طول زمان است. با افزایش سن، مغز ما اطلاعات را کندتر پردازش می‌کند. این یعنی تصاویر ذهنی کمتری در هر ثانیه ثبت می‌شوند. نتیجه؟ احساس می‌کنیم زمان سریع‌تر می‌گذرد، چون وقایع کمتری در ذهن ما حک می‌شوند.
به بیان دیگر، وقتی جوان‌تر هستیم، مغزمان تصاویر و تجربه‌ها را با سرعت بالاتری پردازش می‌کند و هر روز پر از رویدادهای متنوع است. این باعث می‌شود که زمان «کش‌دارتر» به نظر برسد. اما وقتی بزرگ‌تر می‌شویم، حتی روزهایی پرمشغله هم ممکن است در ذهن‌مان به‌سرعت سپری شوند، چون مغزمان دیگر آن‌ها را با همان وضوح ثبت نمی‌کند.
تأثیر تجربه‌های تکراری
موضوع فقط به زیست‌شناسی مغز محدود نمی‌شود. عامل دیگری که در این احساس دخیل است، تکراری شدن روزمرگی‌های بزرگسالی است. هرچه وقایع زندگی آشنا و قابل پیش‌بینی‌تر باشند، ذهن خاطره‌های کمتری ثبت می‌کند. به گفته برخی دانشمندان، وقتی چیزی جدید نیست، مغز توجه کمتری نشان می‌دهد و آن اتفاق را سطحی‌تر ذخیره می‌کند. در نتیجه، دوره‌ای از زمان که شامل رویدادهای تکراری و کم‌تنوع باشد، در ذهن کوتاه‌تر احساس می‌شود.
چطور می‌توان این روند را کند کرد؟
خوشبختانه چند راه برای مقابله با این احساس وجود دارد:
۱. تجربه‌های تازه داشته باشید
سفر کردن، یادگیری مهارت جدید، دیدن مکان‌های ناآشنا یا آشنا شدن با افراد جدید، باعث می‌شود مغز دوباره هوشیار شود و خاطره‌های بیشتری بسازد.
۲. آگاهانه زندگی کنید
تمرین «ذهن‌آگاهی» یا حضور در لحظه—مثلاً از طریق مدیتیشن، یوگا یا حتی پیاده‌روی آگاهانه—می‌تواند به مغز کمک کند تا توجه بیشتری به وقایع روزمره نشان دهد و آن‌ها را عمیق‌تر درک کند.
۳. کاهش اتوماسیون روزانه
سعی کنید از انجام کارهای کاملاً خودکار مثل چک‌کردن بی‌هدف شبکه‌های اجتماعی یا مسیرهای تکراری بدون فکر پرهیز کنید. این فعالیت‌ها معمولاً خاطره‌ای در ذهن باقی نمی‌گذارند.
نتیجه‌گیری
زمانی که کودک هستیم، مغز ما پرتحرک و مشتاق یادگیری است. اما با گذر عمر، مغز کُندتر می‌شود و زندگی تکراری‌تر. نتیجه این است که احساس می‌کنیم زمان تندتر می‌گذرد. اما با تلاش آگاهانه برای خلق تجربه‌های جدید، می‌توانیم این روند ذهنی را کند کنیم و کیفیت زمان را دوباره بازیابیم.
برچسب‌ها:
زمان، ادراک زمان، مغز، افزایش سن، روانشناسی، سلامت روان، تجربه‌های جدید، یادگیری، زندگی روزمره، ذهن‌آگاهی
