کتاب سووشون نام رمانی از سیمین دانشور نویسنده‌ی معاصر ایرانی است. «سووشون» که اولین رمان دانشور است را یکی از مهم‌ترین رمان‌های فارسی خوانده‌اند. داستان این رمان که در سال 1348 منتشر شد، در سال‌های پس از جنگ جهانی دوم، در شهر شیراز می‌گذرد، با محوریت زری و یوسف زوجی که در آن سال‌های پرهرج‌ومرج با چالش‌هایی بزرگ مواجه می‌شوند.
رمان «سووشون» را انتشارات خوارزمی به چاپ رسانده است.
درباره کتاب سووشون
کتاب سووشون، رمانی محبوب و مهم از یکی از مهم‌ترین رمان‌نویس‌های ایرانی، سیمین دانشور است. رمانی که در سال 1348 منتشر شد و دانشور با آن وقایع بین سال‌های 1320 تا 1325 و فضای ویژه و تلخ آن دوران در ایران را به تصویر کشید. زمانی که پس از سقوط رضاشاه و خلأ نسبی قدرت در ایران هرج‌ومرج، نآرامی و نابه‌سامانی تمام کشور را فراگرفت. روایت زنانه و منحصربه‌فرد دانشور از این رمان اثری برجسته ساخت که نظر بسیاری از مخاطبین را به خود جلب کرد و تحسین منتقدان و نویسندگان بزرگ بسیاری را نیز برانگیخت. از کتاب سووشون از آغاز انتشار تا به امروز بیش از پانصدهزار نسخه به فروش رسیده است. سووشون به هفده زبان ازجمله انگلیسی، فرانسوی، ایتالیایی، ژاپنی و چینی برگردانده شده است.
شخصیت اصلی رمان «زری» است که زنی تحصیل‌کرده و آگاه است. همسر او «یوسف»، خانی است منصف که در اندیشه‌ی مردم است. انتخاب‌های اخلاقی یوسف زندگی مشترک این زوج را با مشکلاتی بزرگ روبه‌رو می‌کند. زری که فردی محافظه‌کار و در فکر حفظ خانواده‌ی خود است، در پی آن‌چه بر یوسف می‌رود و تلاطمی که جانش را زیروزبر می‌کند، خود نیز کنشگر می‌شود. کنشی برآشوبیده بر خفقانی برساخته‌ی بالانشینان، با همراهی حماقت و ارتجاع زن‌ستیز که همیشه‌ی تاریخ دست در دست هم داشته‌اند. مفاهیمی چون استعمارستیزی و فداکاری در راه آرمان‌ها که در ادبیات موسوم به متعهد آن روزگار وجود دارد، در این رمان ماندگار نیز دیده می‌شود.
خلاصه داستان سووشون
داستان سووشون با یک مهمانی آغاز می‌شود که نویسنده به کمک آن درک روشنی از فضای زمان و شهری که ماجرا در آن جریان دارد، به خوانندگان می‌دهد. جشن عقد دختر حاکم که تمام بزرگان و اعیان در آن حضور دارند. در این جشن بحثی درمی‌گیرد و سرجنت زینگر از سران انگلیسی مستقر در شیراز از یوسف که زمین‌دار بزرگی است، می‌خواهد آذوقه‌ی نیروهایش را تامین کند. یوسف در آن قحطی بزرگ قصد ندارد مردمش را گرسنه بگذارد تا شکم قوای انگلیسی پر شود و به اشغال‌گری خود ادامه دهند. یوسف با سران انگلیسی و حاکم شهر و حتی برادر خود که چرب‌زبان و منفعت‌طلب است، درمی‌افتد، بر موضعش پافشاری کرده و امتیازی به انگلیس‌ها نمی‌دهد. این شکاف میان یوسف و دیگران کم‌کم بزرگ‌تر می‌شود تا به یک نقطه‌ی مهم و بی‌بازگشت برسد. زری همسر باسواد و آگاه یوسف که متاثر از فضای روزگار، جنس دوم است و خود را کم‌توان می‌بیند، تلاش می‌کند زندگی خود را از فاجعه‌ای که بویش را حس می‌کند، نجات دهد. گاهی این تلاش‌ها رنگ انفعال به خود می‌گیرد تا این‌که یک روز یوسف برای سرکشی به زمین‌هایش از خانه می‌رود. رفتنی که زمینه‌ی تغییر شخصیت و جهان زری را مهیا می‌کند.
نقد کوتاه کتاب
سووشون را بسیاری از نویسندگان و منتقدان ستوده‌اند. برخی آن را اولین رمان فارسی به معنای واقعی خوانده‌اند. «هوشنگ گلشیری» رمان‌نویس بزرگ معاصر از آن به عنوان «معیار رمان فارسی» یاد کرده است. در نقد کتاب سووشون باید گفت این رمان دو وجه دارد، یکی واقع‌گرایانه در لایه‌ی اول و دیگری تمثیلی و نمادین. با دقت در وجه نمادین ردپای شخصیت‌های مهم تاریخی میهنی و مذهبی دیده می‌شود.
دانشور با مهارت تمام و با زخم روحی عمیقی که سهم زنان این سرزمین در طول تاریخ آن است، به‌خوبی وضعیت زن ایرانی را در قالب شخصیت‌های زن داستان به تصویر کشیده است. ویژگی‌های مهم ادبی همچون زبان ساده و روان اما قدرت‌مند دانشور و شخصیت‌پردازی استادانه‌ی او در کنار وجوه نمادین و رمزی، یک رمان مهم، ماندگار و تاثیرگذار بر نسل بعدی نویسندگان، به‌خصوص زنان نویسنده به یادگار گذاشته است.
