همه ساله، روز ۱۸ آوریل (۳۰ فروردین) از سوی شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی (ایکوموس) به عنوان «روز جهانی بناها و محوطه های تاریخی» گرامی داشته می‌شود.
«روز جهانی بناها و محوطه‌ها» فرصتی برای ارتقای آگاهی و اهتمام جامعه جهانی به شناخت و حفاظت از بناها و محوطه‌های تاریخی است.
به گزارش پایگاه خبری پهنه پرواز و به نقل از میراث آریا، شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی همه‌ساله در قالب برنامه‌های حفاظت جهانی، پیامی را به عنوان توصیه و راهبردی برای اقدام و عمل اعلام می‌کند.
ایکوموس از ۲۰۲۴ میلادی برنامه جهانی سه ساله‌ای را با عنوان «میراث مقاوم در برابر بلایا و درگیری – آمادگی، واکنش و بازیابی» به عنوان نقشه راهی در جهت ظرفیت‌سازی برای «میراث مقاوم در برابر بلایا و درگیری» آغاز کرده و از کشورها دعوت کرده در این برنامه مشارکت کنند.
همچنین سال ۲۰۲۴ میلادی شصتمین سال شکل‌گیری «منشور بین‌المللی حفاظت و مرمت بناها و محوطه‌ها (منشور ونیز)» به عنوان یکی اسناد پایه راهبردی برای هم‌افزایی جهانی در شناخت و حفاظت از بناها و محوطه‌های تاریخی و تشکیل شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی (ایکوموس) است.
در این ارتباط ایکوموس، پیام و شعار جهانی امسال را «بحران‌ها و منازعات از دریچه منشور ونیز» نامگذاری کرده است.
این شورا از کشورها خواسته است:
- به سیر تکاملی حفاظت از محیط زیست در این ۶ دهه بپردازند
- تأثیرات منشور ونیز بر روی عملکرد حفاظت از میراث فرهنگی در سراسر جهان را ارزیابی کنند
- تناسب منشور ونیز را در مواجهه با چالش‌های شرایط اضطراری آب و هوایی، درگیری‌ها و بلایای طبیعی، بررسی و در مورد آن گفت‌وگو کنند
در این رویداد جهانی به دنبال پاسخ به این پرسش‌هاست: - راهکارهای حفاظت از میراث فرهنگی در برابر بحران‌ها و درگیری‌ها چیست؟
- خوانش و بهره‌گیری از تجارب و دانش نهفته در میراث فرهنگی چگونه می‌تواند راه برون‌رفت از شرایط کنونی باشد؟
در سال پیش رو، جامعه جهانی درصدد است در زمینه «توانمند سازی جوامع؛ آمادگی، واکنش و بازیابی در شرایط اضطراری آب و هوایی، درگیری‌ها و بلایای طبیعی» به این موارد اقدام کند:
۱. برداشت و گردآوری اطلاعات درباره خسارات و تخریب‌ها، و ارزیابی آسیب‌پذیری در حوزه میراث فرهنگی
۲. شناخت مخاطرات و ایجاد ظرفیت واکنش در بناها و محوطه‌های تاریخی
۳. ایجاد همکاری میان ذی‌مدخلان، ایجاد ارتباط میان بخش‌های ملی ذی‌ربط، نظیر بخش‌های حفاظت از میراث و مدیرت بحران و ایجاد ظرفیت اجتماعی
۴. استفاده از دانش سنتی کاهش و آمادگی در مقابل بحران
۵. بررسی نمونه‌های موفق در سازگارسازی، کاهش و آمادگی در برابر بلایا در تجارب سرزمینی
روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی در ایران
همگام با جامعه جهانی، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در سال پیش رو با سرلوحه قرار دادن شعار «تاب‌آوری بناهای تاریخی در برابر بحران های طبیعی» نظیر سیل، زلزله، فرونشست و… به دنبال همکاری با جوامع محلی، مراکز علمی، و نهادهای مدیریت بحران در کشور برای «ارتقای تاب‌آوری بناها و محوطه‌های تاریخی در برابر بحران‌های طبیعی و تعارضات اجتماعی» و «خوانش و عرضه دانش سنتی نهفته در میراث فرهنگی برای مقابله با بحران‌های طبیعی» است
یادآور می شود ایکوموس (شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی) به دنبال این است که از دل بناها و محوطه‌ها، دانش و رهیافتی را دریافت کند، تا هر سال تحولاتی را در زمینه اقدامات اقلیمی رقم بزند و هر سال شعاری را به این روز اختصاص می‌دهد که سال گذشته «تغییرات اقلیمی» و امسال «تحولات میراثی» را برای روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی در نظر گرفته است.
گردشگری
بناهای تاریخی
بناهای فرهنگی
