امروزه استفاده از گوشی‌های هوشمند به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره تبدیل شده است. با وجود مزایای بی‌شمار این ابزارها، تحقیقات جدید نشان می‌دهند که استفاده زودهنگام از تلفن همراه، به‌ویژه در کودکان زیر ۱۳ سال، می‌تواند آثار منفی جدی بر سلامت روان آن‌ها برجای بگذارد.
یافته‌های پژوهش
بر اساس نتایج یک مطالعه جهانی از مؤسسه غیرانتفاعی Sapien Labs، کودکانی که پیش از ۱۳ سالگی به گوشی هوشمند دسترسی دارند، بیشتر در معرض اختلالات روانی مانند افکار خودکشی، اضطراب، احساس بی‌ارزشی، پرخاشگری و قطع ارتباط با واقعیت قرار می‌گیرند.
این پژوهش که در ۲۰ کشور با حضور بیش از ۲۷ هزار شرکت‌کننده انجام شده، نشان می‌دهد که این آسیب‌ها در میان دختران شدیدتر از پسران است. طبق گزارش، ۹.۵٪ از دختران و ۷٪ از پسران در رده‌هایی از آسیب روانی قرار گرفته‌اند.
سن استفاده و شدت آسیب
در میان شرکت‌کنندگان، آن‌هایی که از حدود ۵ سالگی گوشی هوشمند داشته‌اند، به‌طور میانگین سلامت روان پایین‌تری نسبت به همسالانی داشتند که در ۱۳ سالگی به گوشی دسترسی پیدا کرده‌اند. به بیان ساده، هر چه سن شروع استفاده پایین‌تر باشد، احتمال آسیب روانی بیشتر می‌شود.
دلایل اصلی آسیب روانی
کارشناسان دلایل متعددی برای این اثرات منفی مطرح کرده‌اند، از جمله:
قرار گرفتن زودهنگام در معرض شبکه‌های اجتماعی
کاهش کیفیت خواب
اعتیاد به نمایشگر
مواجهه با خشونت سایبری
ضعف در ارتباطات خانوادگی و مهارت‌های اجتماعی
در مجموع، ذهن کودک زیر ۱۳ سال هنوز به بلوغ کافی برای مدیریت این حجم از اطلاعات و ارتباطات نرسیده است.
راهکارهای پیشنهادی
برای مقابله با این چالش، پیشنهادهای زیر مطرح شده است:
ممنوعیت استفاده از گوشی‌های هوشمند برای کودکان زیر ۱۳ سال از طریق قوانین رسمی
آموزش سواد رسانه‌ای و دیجیتال به والدین و فرزندان
تنظیم محدودیت‌های سخت‌گیرانه برای شرکت‌های فناوری جهت کنترل دسترسی کاربران خردسال
نظارت دقیق والدین بر محتوای مصرفی و ساعات استفاده از تلفن همراه
برخی کارشناسان حتی سن ۱۶ سالگی را به‌عنوان مرز امن‌تری برای دسترسی به گوشی‌های هوشمند و شبکه‌های اجتماعی پیشنهاد داده‌اند.
جمع‌بندی
گوشی‌های هوشمند در کنار تمام مزایای خود، اگر زودتر از زمان مناسب در اختیار کودکان قرار گیرند، می‌توانند تهدیدی جدی برای سلامت روان آن‌ها باشند. تأخیر در دسترسی به این فناوری، همراه با آموزش و نظارت مستمر، می‌تواند نقش مؤثری در حفظ سلامت روحی و اجتماعی کودکان ایفا کند.
برچسب‌ها: کودک و فناوری، سلامت روان، گوشی هوشمند، اعتیاد به موبایل، آسیب روانی، تربیت فرزند، سواد رسانه‌ای، خشونت سایبری، پهنه پرواز
منبع: عصر ایران
