برندگان جایزه نوبل که نماد عقل و خرد بشری هستند، گاهی پس از کسب این افتخار جهانی، به باورها و نظریاتی فراتر از علم رو می‌آورند؛ پدیده‌ای که با عنوان «بیماری نوبل» یا «نوبلیتیس» شناخته می‌شود. این اصطلاح به وضعیتی اشاره دارد که در آن نوبلیست‌ها در حوزه‌هایی خارج از تخصص خود وارد شده و گاهی باورهایی غیرمنطقی و شبه‌علمی را دنبال می‌کنند.
نمونه‌های معروف این پدیده شامل پیر کوری است که پس از دریافت نوبل فیزیک، به جلسات احضار ارواح علاقه‌مند شد و معتقد بود که علوم ماوراءالطبیعه می‌تواند به درک بهتر مغناطیس کمک کند. همچنین ژوزف تامسون، کاشف الکترون، بیش از سی سال عضو انجمنی برای تحقیقات فراحسی بود. در سوی دیگر، افرادی مانند جیمز واتسون با اظهارنظرهای جنجالی و غیرمستند درباره رابطه نژاد و هوش، توجه زیادی را جلب کردند.
علت این پدیده را می‌توان در احساس برتری ناشی از دریافت نوبل، تشدید تعصبات ذهنی مانند تعصب تاییدی و فشارهای رسانه‌ای و اجتماعی جستجو کرد که برندگان را به اظهار نظر در زمینه‌هایی بدون تخصص وادار می‌کند.
برچسب‌ها:
بیماری نوبل #نوبلیتیس #علم وخرافه #نوبل #فناوری و_فراتر
منبع: زومیت –
