هوش اجتماعی به عنوان توانایی تعامل و همکاری مؤثر با دیگران تعریف می‌شود. این مهارت فردی شامل آگاهی از موقعیت‌ها و محرک‌های اجتماعی است که می‌توان آن‌ها را مدیریت کرد.
به گزارش پایگاه خبری پهنه پرواز به نقل از سایت دانشگاه تهران، این هوش شامل سبک‌های تعاملی و راهبردهایی است که به فرد کمک می‌کند تا در روابط خود به اهدافش دست یابد. هوش اجتماعی دیدگاه درونی ما را بهبود می‌بخشد و باعث می‌شود واکنش‌های بهتری در موقعیت‌های مختلف نشان دهیم.
نمونه‌ای از هوش اجتماعی در عمل
در یک زنگ تفریح در مدرسه پیش‌دبستانی، گروهی از کودکان روی چمن‌ها مشغول دویدن هستند. ناگهان، سارا زمین می‌خورد و زانویش زخمی می‌شود. او شروع به گریه می‌کند، اما بیشتر بچه‌ها به بازی خود ادامه می‌دهند. تنها مایک است که متوجه ناراحتی سارا می‌شود. او به سمت سارا می‌رود، زانوی خودش را می‌مالد و می‌گوید: «من هم زانویم زخم شده!» روان‌شناسان این رفتار را نشانه‌ای از هوش هیجانی و اجتماعی می‌دانند.
مایک توانسته احساسات سارا را درک کند و با او همدلی کند، حتی اگر تنها کاری که توانسته انجام دهد، بیان یک تجربه مشابه باشد. این رفتار در کودکی، نشان‌دهنده مهارت‌هایی است که در آینده در روابط اجتماعی، ازدواج، دوستی و محیط کار نقش مهمی ایفا می‌کنند.
ویژگی‌های افراد دارای هوش اجتماعی
هاچ و گاردنر، روان‌شناسان مشهور، معتقدند افرادی که از هوش اجتماعی بالایی برخوردارند، چهار ویژگی اصلی دارند:
۱. توانایی سازماندهی گروه
این افراد در هماهنگی و مدیریت فعالیت‌های گروهی مهارت دارند. در کودکی، آن‌ها معمولاً کاپیتان تیم‌های بازی هستند و در بزرگسالی می‌توانند به مدیران موفق، کارگردانان تئاتر یا افسران ارتش تبدیل شوند.
۲. قابلیت مذاکره و حل تعارض
این افراد استعداد میانجی‌گری و حل اختلافات را دارند. آن‌ها می‌توانند در مواقع تنش به عنوان داور عمل کنند و مشاجرات را آرام کنند. چنین افرادی در حوزه‌هایی مانند سیاست، وکالت و مدیریت منابع انسانی موفق می‌شوند.
۳. موفقیت در روابط شخصی
این افراد به راحتی احساسات دیگران را درک کرده و با آن‌ها همدلی می‌کنند. آن‌ها به نیازهای عاطفی اطرافیان خود حساس هستند و در روابط شخصی و کاری، افراد محبوبی به شمار می‌آیند.
4. توانایی تحلیل اجتماعی
این افراد قادرند انگیزه‌ها، احساسات و نیازهای دیگران را به خوبی تشخیص دهند. آن‌ها مشاوران و روان‌درمانگران ماهری می‌شوند و اگر استعداد نویسندگی داشته باشند، می‌توانند رمان‌نویسان موفقی نیز باشند.
هوش اجتماعی و محبوبیت
مهارت‌های اجتماعی ذکر شده تأثیر مستقیمی بر محبوبیت افراد دارند. افرادی که هوش اجتماعی بالایی دارند، می‌توانند روابط مؤثر ایجاد کنند، احساسات دیگران را درک کنند و تعاملات خود را بهبود بخشند. این افراد به دلیل شخصیت گرم و دلگرم‌کننده‌شان، معمولاً مورد علاقه اطرافیان خود قرار می‌گیرند.
آیا همه افراد محبوب قابل اعتماد هستند؟
مارک اسنایدر، روان‌شناس دانشگاه مینه‌سوتا، درباره افرادی که به «بوقلمون‌صفتان اجتماعی» معروف هستند، تحقیق کرده است. این افراد مهارت‌های اجتماعی بالایی دارند، اما از آن‌ها برای جلب توجه دیگران استفاده می‌کنند، نه برای ایجاد روابط واقعی و پایدار. آن‌ها در هر جمعی رفتار خود را تغییر می‌دهند تا محبوب بمانند، اما در روابط عمیق و صمیمی موفق نیستند.
چگونه بوقلمون‌صفتان اجتماعی را تشخیص دهیم؟
بوقلمون‌صفتان اجتماعی، برخلاف افراد دارای هوش اجتماعی واقعی، احساسات واقعی خود را پنهان می‌کنند و رفتار خود را بر اساس انتظارات دیگران تنظیم می‌کنند. آن‌ها در هر موقعیتی نقشی متفاوت بازی می‌کنند و بیش از آنکه به صداقت اهمیت دهند، به تأیید و پذیرش دیگران فکر می‌کنند. این افراد ممکن است در ظاهر محبوب به نظر برسند، اما روابط آن‌ها اغلب سطحی و فاقد عمق است.
