ایران بزرگ و هنرخیز،هنرمندان بیشماری را در دامن خویش پرورش داده و می دهد که بسیاری از آنان یگانه دهر و شهره عالم هستند.
به گزارش پایگاه خبری پهنه پرواز به نقل از سید رضا اورنگ، یکی از این هنرمندان و نقاشان بزرگ، اسماعیل آشتیانی از شاگردان برجسته استاد کمال الملک است که بعد ها به ریاست مدرسه صنایع مستظرفه رسید.
آشتیانی که پرورش یافته مکتب کمال الملک بود،علاوه بر تدریس در مدرسه صنایع مستظرفه،به شاگردان بااستعدادی که تشنه فراگیری هنرنقاشی و ریزه کاری های آن بودند نیز به صورت خصوصی آموزش می داد.
اطلاع چندانی از شاگردانی که در مکتب او آموزش دیده و به مقام هنرمندی رسیده اند،در دست نیست،اما یکی از آخرین شاگردان اش که تا آخر عمر،یعنی به مدت ۱۵ سال از محضر استاد فیض برد و رموز هنر نقاشی و اخلاق مداری را آموخت، مهرالملوک اردلان است.
وی از خاندان بزرگ اردلان بود که در کردستان ایران صاحب مکنت،اصالت و منزلت بودند.از خانواده بزرگ اردلان،هنرمندان و سیاستمداران تاثیرگذار و مشهوری پا به عرصه نهاده اند که بسیاری با نام، مقام علمی،سیاسی و هنری آنان آشنایی دارند.
مهرالملوک اردلان هفتم مهرماه ۱۳۰۸ در تهران پا به عرصه وجود نهاد.پس از تحصیلات معمول و یادگیری زبان فرانسه،به دلیل علاقه و استعدادی که داشت،برای آموختن این هنر ارزنده،دنبال استادی صاحب سبک و دارای اخلاق حسنه بود.
چنین سجایایی را در وجود اسماعیل آشتیانی،شاگرد مورد توجه کمال الملک یافت.به همین دلیل به دیدار وی شتافت.
آشتیانی بعد از اینکه به استعداد و علاقه مهرالملوک جوان پی برد،او را به شاگردی پذیرفت و تا آخر عمر به آموزش وی پرداخت.
بانواردلان پس از درگذشت استاد و مراد خود،به هنر نقاشی پرداخته و به سبک او که همان ناتورالیست است وفادار ماند.وی در خلوت خود به خلق آثار ادامه داد و توانست چندین و چند تابلوی نفیس از خویش به یادگار بگذارد.
او به انتخاب قاب برای تابلوهای اش بسیار حساس و دقیق بود،زیرا اعتقاد داشت قاب نیز بخشی از اثر است که به آن جلوه می دهد.به همین خاطر تمام قاب ها با طراحی و نظارت مستقیم وی ساخته شده اند.هر صاحب ذوقی که به یکی از این تابلوها نگاه کند،به این مهم پی می برد.
مهرالملوک اردلان،به دلایلی نتوانست در جلوت به کار خود ادامه داده و نمایشگاه های مختلف از آثارش برپا کند.برای همین از دید هنرشناسان، پژوهشگران و رسانه ها مخفی ماند.
به همین دلیل،کارشناسان،منتقدان و علاقه مندان هنر،نتوانستند با نقاشی و توانایی های هنری این هنرمند مهجور آشنا شوند.
در هیچ نشریه هنری، غیرهنری و تذکره های هنری نیز نامی از وی به چشم نمی آید.
خلوت گزینی بانو اردلان و کم کاری و غفلت به اصطلاح هنرشناسان برای شناسایی این هنرمند،باعث شد هنر تجسمی ایران از آثار منحصربه فرد هنرمندی که آخرین شاگردان اسماعیل آشتیانی بزرگ بود،محروم بماند.
عجیب و ناراحت کننده است که وقتی به کارشناس درجه یک و قیمت گذار اصلی تابلوهای نقاشی در ایران و بسیاری از منتقدان و خبرنگاران حوزه هنرهای تجسمی نام او را گفته و از آنان درباره این بانوی هنرمند اطلاعات خواستم،هیچ کدام او را نمی شناختند،چه رسد به مدیران دولتی حوزه هنر!
ای کاش مانند کشورهای صاحب هنر،در ایران هنرخیز نیز محققان و پژوهشگرانی کاربلد و خستگی ناپذیر داشتیم که با تحقیقات دقیق،آثار هنری کشور و هنرمندان را شناسایی کرده و به همگان بشناسانند.حیف که چنین کسانی نداشته یا بسیار کم داریم.اگر داشتیم،هنرمندی مانند مهرالملوک اردلان که از آخرین بازماندگان مکتب اسماعیل آشتیانی است،این قدر مهجور نمی مانند.
بی شک مهرالملوک اردلان حرف های زیادی برای گفتن داشت.زیرا آخرین حلقه اتصال سبک استادان بزرگ نقاشی ایران،یعنی کمال الملک و اسماعیل آشتیانی بود.برای همین می توانست اطلاعات بهتر،دقیق تر و بیشتری از این سبک و استاد خود که تا آخرین لحظه در کنارش بود،به سمع و بصر کارشناسان هنر نقاشی،نسل جدید و علاقه مندان برساند.
اکنون نیز دیر نیست،اگر معاونت هنری وزارت ارشاد،مدیرکل هنرهای تجسمی، کارشناسان،نمایشگاه داران و علاقه مندان هنر نقاشی همت کنند،می توان با آثار باقی مانده از مهرالملوک اردلان و امانت گرفتن برخی از تابلوها که در خانه آشنایان وی در ایران و خارج از کشور وجود دارد،نمایشگاهی شایسته جایگاه او برپا کرد تا همگان با این هنرمند مهجور آشنا شده و تحسین کننده آثارش باشند.
مهرالملوک اردلان وصیت کرده تابلوهای نقاشی اش به موزه مجلس اهدا شود.امیدواریم با کمک متولیان این موزه و حمایت مدیران دولتی هنر،وصیت این هنرمند مهجور اجرا شود تا روح اش که در آسمان ایران در پرواز است به آرامش برسد.
سرانجام این هنرمند مهجور، بی حاشیه و آخرین هنرمند مکتب کمال الملک 18 شهریورماه سال ۱۳۹۷ کنار فرزندان خود،اما دور از وطن در شهر پاریس درگذشت و به خاک سپرده شد.
