هشتمین سالگرد درگذشت نخستین زن برنده مدال فیلدز، فرصتی است برای مرور زندگی الهامبخش و دستاوردهای ماندگار مریم میرزاخانی؛ زنی که مرزهای علم و جنسیت را شکست و الگویی جهانی برای پشتکار و اندیشه شد.
آغاز مسیر؛ از تهران تا جهانی شدن
مریم میرزاخانی در ۲۲ اردیبهشت ۱۳۵۶ در تهران متولد شد. او در خانوادهای فرهنگی بزرگ شد و از همان سالهای ابتدایی تحصیل، علاقهاش به مطالعه و اندیشیدن عمیق مشخص بود. تحصیل در دبیرستان فرزانگان تهران، زمینهساز شکوفایی استعدادهایش شد. نقلقول معروفی از او نقل شده که روزی در آزمونی متوجه اشتباه خود شد و آنقدر کمالطلب بود که برگه امتحان را پاره کرد؛ نمونهای از وسواس علمی او از همان نوجوانی.
افتخارآفرینی در المپیاد جهانی
در سالهای ۱۹۹۴ و ۱۹۹۵، مریم در المپیاد جهانی ریاضی شرکت کرد و دو مدال طلا کسب کرد. در سال دوم، او موفق شد نمره کامل (۴۲ از ۴۲) را کسب کند و نام خود را بهعنوان اولین دانشآموز ایرانی با چنین رکوردی در تاریخ ثبت کند. این افتخار، نقطه عطفی در مسیر او بود که راه ورودش به دنیای آکادمیک جهانی را هموار کرد.
از شریف تا استنفورد؛ صعود علمی
پس از دریافت مدرک کارشناسی ریاضی از دانشگاه صنعتی شریف، مریم برای ادامه تحصیل راهی دانشگاه هاروارد شد و در سال ۲۰۰۴ دکترای خود را زیر نظر کورتیس مکمولن، برنده مدال فیلدز، دریافت کرد. موضوع پایاننامهاش، ترکیبی از هندسه، توپولوژی و دینامیک سیستمها بود که تحسین جهانیان را برانگیخت.
او سپس بهعنوان استاد در دانشگاههای پرینستون و استنفورد مشغول به فعالیت شد و در سال ۲۰۱۴، موفق شد بزرگترین افتخار دنیای ریاضی یعنی مدال فیلدز را کسب کند. او نخستین زن و نخستین ایرانی دریافتکننده این جایزه بود.
سادگی، وقار و شجاعت
مریم میرزاخانی نهفقط بهعنوان دانشمند، بلکه بهعنوان انسانی متواضع، مقاوم و بیادعا شناخته میشد. او با ابتلا به سرطان پستان و سپس گسترش آن به استخوانها، با شجاعتی تحسینبرانگیز زندگی کرد. جمله مشهور او در مواجهه با بیماریاش که گفت:
«سالها نفر اول دنیا شدم و نپرسیدم چرا من؟ حالا هم نمیگویم چرا من…»
بیانگر روحیهای آرام، پذیرا و فراتر از موفقیتهای مادی است.
میراثی برای همه نسلها
میرزاخانی الهامبخش هزاران دختر و زن در سراسر جهان شد. او نهتنها بهدلیل هوش فوقالعادهاش، بلکه بهخاطر شخصیت متین و پیامی که به جهان مخابره کرد، در حافظه جمعی ما جاودانه است:
«دانش، جنسیت نمیشناسد و رویاها محدود به جغرافیا نیستند.»
پیام پایانی تحریریه «پهنه پرواز»
مریم میرزاخانی، نماد روشنی از آن است که چگونه میتوان با دانش، تلاش و تواضع، مرزها را درنوردید. در سالگرد درگذشت او، بیاییم بهجای سوگواری صرف، نگاهمان را متوجه میراثش کنیم: جهانی عادلانهتر، علمیتر، و آزادتر برای تمامی دختران و پسران این سرزمین. اگر او زنده بود، حتماً میخواست که ما هم سهم خود را در ساختن این جهان ایفا کنیم.
برچسبها
مریم میرزاخانی، نابغه ریاضی، زن موفق، مدال فیلدز، زنان دانشمند، موفقیت، الهامبخش، بانوان نخبه، ریاضیات، ایرانی
منبع خبر
خبر فوری