باغ عمارت مسعودیه در گذشته به دستور مسعودمیرزا ملقب به ظل‌السلطان فرزند ناصرالدین شاه قاجار در سال ۱۲۹۵ هجری قمری (۱۲۵۷ خورشیدی) در زمینی به وسعت حدود چهار هزار مترمربع بنا شده از این رو، این عمارت را مسعودیه نامیده بود.
به گزارش پایگاه خبری پهنه پرواز به نقل از ایرنا، مجموعه عمارت مسعودیه شامل پنج عمارت دیوانخانه، سفره‌خانه، حوضخانه، عمارت سیدجوادی و عمارت مشیرالملکی نیز می‌شود.
این مجموعه تاریخی، دارای هفت کتاب است که ۲ کتیبه در سردر اصلی، یک کتیبه در سردر کالسکه رو، ۲ کتاب در عمارت دیوانخانه و ۲ کتاب نیز در عمارت مشیریه قرار دارد.
پیش از تولد مسعودمیرزا، منطقه‌ای که مسعودیه در آن واقع شده است، از باغ‌های سرسبز بیرون از مدرسه شمیران تهران قدیم می‌شود.
در سال ۱۲۴۹ خورشیدی، اما ناصرالدین شاه در روزی به نام «یوم الکلنگ»، کلنگ طرح وسعت‌بخشی پایتخت را زمین زد. پس از این رخداد، محل مسعودیه که جزیی از باغ نظامی بود درون دارالخلافه ناصری قرار گرفت.
پس از آن به واسطه دست تقدیر، مسعودمیرزا که برای انجام مأموریتی از اصفهان به تهران فراخوانده شده بود، به مدت هشت ماه در باغ نظامی اقامت کرد. وی در مدت زمان، بخش اندرونی باغه به مساحت چهار چوب را خرید و عمارت مسعودیه را بنا کرد.
این عمارت در طول سالهای عمر، شاهد وقایع بسیار خود بوده است. از آنجا که در جریان جنبش مشروطه ظل‌السلطان از حامیان نهضت مشروطه به شماره می‌رفت و به دلیل نزدیکی این عمارت به میدان بهارستان، در «یوم‌التوپ» (روز به توپ بستن مجلس شورای ملی به فرمان محمدعلی شاه) این عمارت نیز مجلسی را به توپ بسته و غارت کرد.
پس از فوت مسعودمیرزا، وارثان وی عمارت مسعودیه را به رضاخان که آن زمان سردارسپه بود فروختند. رضاخان نیز این ملک را به وزارت معارف پیشنهاد کرد تا مدرسه علوم عالیه در آن تاسیس شود.
به روایت تاریخ، اولین جرقه‌های تاسیس دانشگاه تهران، موزه ملی، کتابخانه ملی و انجمن آثار ملی در این مجموعه ساخته شد.
وزارت معارف در گذر زمان به وزارت‌های فرهنگ و آموزش و پرورش تغییر یافت. مسعودیه محل استقرار ۴۸ نفر از وزیران ۷۳ کابینه مختلف بوده است. گ اضافه بر آن، مسعودیه در ایامی میزبان شهیدان محمدعلی رجایی و محمدجواد باهنر نیز بوده است.
سرانجام پس از گذشت ۷۵ سال از عمر این عمارت، مسعودیه با تصویب هیئت وزیران از وزارت آموزش و پرورش به سازمان میراث فرهنگی کشور منتقل و در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
پس از آن بود که مسعودیه به پژوهشگاه میراث فرهنگی اختصاص یافت. در این پیوند، سیدباقر آیت‌اله‌زاده شیرازی یکی از بزرگان عرصه میراث فرهنگی کشور، سالهای طولانی به کار و تدریس در این عمارت مشغول بود.
این عمارت در خیابان جمهوری میدان بهارستان واقع و موقعیت مرکزی آن باعث بازدید از این بنا برای گردشگران داخلی و خارجی آسان می شود.
نزدیکی به مجلس شورای ملی و دیگر بناهای تاریخی تهران، ارزش این مکان را که دوچندان می‌کند و اگر عاشق تاریخ، هنر و معماری هستید، بازدید از این عمارت باشکوه خالی از لطف نیست.
یکی از ویژگی‌های برجسته عمارت مسعودیه، معماری بی‌نظیر آن است چرا که این بنای معماری ایرانی و تأثیرات اروپایی را به نمایش می‌گذارد.
از ویژگی‌های این عمارت کاشی‌کاری‌های ظریف، گچبری‌های هنرمندان، شیشه‌های رنگی و نقاشی‌های دیواری است که همگی بر شکوه و اصالت این عمارت است.
عمارت مسعودیه شامل بخش‌هایی از جمله عمارت اصلی، حیاط‌های زیبا، تالارهای باشکوه و باغ دلانگیز است و بیرونی، محل پذیرایی‌ها و ملاقات‌های رسمی بوده و بخش‌هایی از زندگی شخصی ظل‌السلطان و خانواده‌اش بوده است.
حیاط و باغ عمارت مسعودیه، با درختان کهنسال و حوض‌های قدیمی، فضای آرامش‌بخش را برای بازدیدکنندگان فراهم می‌کند و قدم زدن در این محوطه، همه را از هیاهوی شهر شلوغی مثل تهران دور کرده و به گذشته‌ای پُر از شکوه سیر می‌کند.
این عمارت نه‌تنها یک تاریخی بیشتر از رویدادهای مهم ایران بوده است، زیرا در دوران مشروطه، مسعودیه به عنوان یکی از مراکز تجمع مشروطه‌خواهان مورد استفاده قرار می‌گیرد که بعدها نیز به عنوان یکی از اولین مراکز فرهنگی و آموزشی کشور، میزبان اولین کتابخانه و موزه ملی ایران در دوران پهلوی قرار می‌گیرد.
این عمارت همچنین در دوره‌ای به عنوان محل فعالیت‌های فرهنگی و آموزشی استفاده می‌شود و نقش مهمی در توسعه فرهنگی ایران داشت، اما با گذشت زمان، بخش‌هایی از عمارت مسعودیه آسیب دیدند و آسیب دیدند و آسیب دیدند و آسیب دیدند و تغییر کاربری‌های نامناسب، زیبایی و اصالت این کار را انجام دادند، اما در سالهای متداول تلاش‌هایی برای آن‌ها انجام شد.
عمارت مسعودیه مکان مناسبی برای سینما و هنر
این عمارت تاریخی، مکان مناسبی برای بسیاری از فیلم‌ها و سریال‌های ایرانی از جمله‌های جیران و آپاچی بوده است که فضای خاص و معماری کم‌نظیر آن باعث شده است که بسیاری از کارگردانان، از آن به عنوان پس‌زمینه جذاب برای روایت داستان‌های تاریخی خود استفاده کنند.
تماشای جزییات معماری، عکس گرفتن در حیاط‌های زیبا و شنیدن داستان‌های تاریخی این بنا، تجربه‌های متفاوت خواهد بود و عاشقانه‌های اصلی دیوانخانه، سفره‌آرتخانه، حیاط سیدجوادی، عمارت سیدجوادی، حیاط مشیری، عمارت مشیرالدوله، حیاط خلوت، عمارت باغ‌کا حیاط در دیوانخانه، سفره‌آرتخانه، عمارت سیدجوادی، حیاط مشیری، عمارت مشیرالدوله، حیاط خلوت. است.
بهترین زمان برای بازدید از عمارت مسعودیه، فصول بهار و پاییز است که آب‌وای دلپذیرتر است، این مجموعه را در مقایسه با ارزش‌های تاریخی و زیبایی‌های آن بسیار مناسب است.
در سالهای اخیر، با تلاش‌های سازمان میراث فرهنگی و بخش خصوصی، روند مرمت و احیای عمارت مسعودیه آغاز شد و امید است که این بنای ارزشمند، بار دیگر به یکی از مراکز فرهنگی و گردشگری تبدیل شود و همچنان پذیرای عاشقان تاریخ و هنر باشد.
اگر به تاریخ و معماری‌مند هستید، بازدید از عمارت مسعودیه را در ایام نوروز در برنامه خود قرار دهید چرا که این مکان، تنها یک عمارت تاریخی نیست. اما پنجره‌ای به گذشته و هویت ایران است که شما را به دنیایی از شکوه و زیبایی می‌برد.
