معرفی عمارت تاریخی عین الدوله
پادشاهان قاجار عادت داشتند در فصل‌های بهار و تابستان به ییلاق بروند و از آب‌وهوای خوش ییلاقات اطراف تهران لذت ببرند. سیاسیون و افراد مشهور آن دوران نیز که وضع مالی خوبی داشتند، به تبعیت از شاهان قاجار، خارج از حصار تهران برای خودشان عمارت و کوشک می‌ساختند.
یکی از این بناها که هنوز پابرجاست، عمارت عین الدوله تهران در منطقه سلطنت‌آباد است. عمارت زیبای عین الدوله یادگاری از معماری دوران قاجار و پهلوی اول و از جاهای دیدنی تهران، اکنون میزبان یکی از معروف‌ترین نگارخانه‌ها، یعنی نگارخانه برگ، است.
در این مطلب از مجله گردشگری علی بابا به محله هروی تهران می‌رویم تا عمارت عین الدوله را ببینیم. عمارتی متعلق به عبدالمجید میرزا عین الدوله (وزیر مظفرالدین شاه و احمد شاه)، بنایی با معماری خاص که دیگر تکرار نشده است. بیایید در عمارت عین‌الدوله چرخی بزنیم و به تماشای تاریخ بنشینیم.
معرفی عمارت عین الدوله
در اواخر دوره قاجار بود که عین الدوله تصمیم گرفت برای خود عمارتی در منطقه خوش‌آب‌وهوای سلطنت‌آباد و روستای مبارک‌آباد بسازد. زمینی به مساحت ۱۱۹۰۰ مترمربع انتخاب شد و در آن عمارتی ساختند با زیربنای ۸۰۰ مترمربع که میان باغی سرسبز با استخری بزرگ قرار داشت. در آن زمان بنا تزیینات چندانی نداشت.
در اواخر دوره قاجار، اوضاع مالی عین الدوله چندان خوب نبود و او تصمیم گرفت ملک ییلاقی خود را بفروشد. تقریبا همزمان با تغییر حکومت از قاجار به پهلوی، رضا خان هروی بصیرالدوله، پیشکار عین الدوله، ملک را اقساطی خرید و این عمارت به محل سکونت دائمی خانواده هروی یا همان بصیرالدوله تبدیل شد. بصیرالدوله بنا را بازسازی کرد و تزییناتی که می‌بینید، مربوط به همین بازسازی‌هاست.
پس از بصیرالدوله، عمارت به پسرش نصرالله هروی به ارث رسید. این عمارت همچنان در تملک خانواده هروی بود تا اینکه شیرین هروی، از نوادگان بصیرالدوله، آن را به شهرداری واگذار کرد. باغ و عمارت عین الدوله در ۴ تیر ۱۳۷۷ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.
عمارت عین الدوله سال‌ها خالی مانده بود و اوضاع خوبی نداشت. شهرداری تهران کار بازسازی عمارت و محوطه اطراف آن را به عهده گرفت. در سال ۱۳۸۶، به مناسبت صدمین سالگرد تاسیس بلدیه تهران، باغ عین‌الدوله افتتاح شد.
نگارخانه برگ نیز مهمان عمارت عین الدوله شد. همچنین، سردیس و مجسمه شخصیت‌های مختلف در حیاط عمارت به نمایش گذاشته شدند.
عمارت عین الدوله کجاست؟
عمارت عین الدوله تهران که روزگاری در دل باغ‌های سرسبز و در بین درختان میوه جا خوش کرده بود، بعد از پشت سر گذاشتن سالیان متمادی، اکنون در دل یکی از محله‌های تهران، محله هروی، قرار دارد.
در محله پاسداران باید خودتان را به میدان هروی برسانید و از آنجا به خیابان وفامنش بروید، سپس داخل خیابان جمالی شوید. آنجا عمارت عین الدوله را می‌بینید.
آدرس: تهران، میدان هروی، خیابان وفامنش، خیابان شهید داود جمالی، شماره ۱۲
بهترین زمان بازدید از عمارت عین الدوله
همه‌روزه به جز روزهای تعطیل می‌توانید از عمارت عین الدوله تهران بازدید کنید. نیازی به تهیه بلیط هم نیست. فقط یادتان باشد که اگر در نگارخانه برگ نمایشگاه برگزار شود، می‌توانید داخل عمارت را ببینید؛ وگرنه فقط دیدن حیاط سرسبز عمارت و اطراف ساختمان امکان‌پذیر است.
تاریخچه عمارت عین الدوله
گفتیم که در دوره قاجار، رجال سیاسی و متمولان برای خودشان در منطقه ییلاقی عمارت می‌ساختند. معمولا این اقامتگاه‌های ییلاقی در مسیری ساخته می‌شدند که شاه طی می‌کرد تا به کاخ تابستانی خود برسد.
در آن زمان، روستاهای زیادی مانند حسین‌آباد و مبارک‌آباد در این مسیر قرار داشت و قنات‌های زیادی هم احداث شده بود تا آب منطقه را تامین کند. عمارت عین الدوله تهران نیز خارج از حصار ناصری و در شمال شرق تهران کنونی ساخته شد. سال ساخت عمارت را حدود سال ۱۲۹۰ شمسی برآورد می‌کنند.
در سال ۱۳۰۱ عین الدوله مجبور به استعفا شد و اوضاع مالی‌‌اش هم چندان خوب نبود. او این عمارت را به پیشکارش بصیرالدوله فروخت و در زمان انتقال قدرت از قاجار به پهلوی، خانواده هروی ساکن این عمارت بودند.
عده‌ای می‌گویند کنفرانس تهران در سال ۱۳۲۲ شمسی در این عمارت برگزار شده و عکس معروف چرچیل، روزولت و استالین در ایوان این عمارت گرفته شده، ولی این موضوع صحت ندارد. عکس معروف این سه نفر در ایوان سفارت روسیه گرفته شده است.
بعضی هم می‌گویند این شخصیت‌ها در این عمارت اقامت داشتند. برای این ادعا نیز اسنادی وجود ندارد، چون خانواده هروی در آن زمان ارتباطی با دربار پهلوی نداشتند که این شخصیت‌ها بخواهند در این عمارت اقامت کنند.
علت نامگذاری عمارت عین الدوله
عمارت عین الدوله به نام شاهزاده عبدالمجید میرزا عین الدوله نامگذاری شده که این عمارت را ساخته است. او صدراعظم دوره مظفرالدین شاه و از مخالفان سرسخت مشروطه بود. محله مجیدیه نیز به اسم همین شخص نامگذاری شده است.
در آن زمان عین الدوله مالک چندین ده از جمله مبارک‌آباد، شمس‌آباد، کاظم‌آباد و مخلص‌آباد بود که هم‌اکنون در کام تهران فرو رفته‌اند و از حالت روستایی درآمده‌اند.
