دریاچه وان، بزرگترین دریاچه قلیایی جهان در شرق ترکیه، صحنه پدیدهای دیدنی و علمی است؛ جریاناتی شیریرنگ که سطح آب را به نقاشیهای طبیعی تبدیل میکنند. این تصویر خیرهکننده نخستینبار در سال ۲۰۱۶ توسط فضانورد ناسا، کیت رابینز، از ایستگاه فضایی بینالمللی ثبت شد.
این خطوط و چرخشهای مرموز در نگاه اول شبیه شکوفایی جلبکها به نظر میرسند، اما در حقیقت چیزی به نام «لوبهای کدورت» هستند؛ تودههایی از مواد معلق که عمدتاً شامل کلسیم کربنات و ذرات آلی بوده و در اثر آشفتگیهای طبیعی یا انسانی در بستر دریاچه پدید میآیند. بیشترین شکلگیری این پدیده در بخش شمالی و کمعمق دریاچه، نزدیک شهر ارجیش، رخ میدهد؛ جایی که عمق آب کمتر از میانگین ۴۵۰ متری دریاچه است.
دریاچه وان با وسعت حدود ۳۱۰۰ کیلومتر مربع، در ارتفاع ۱۶۴۰ متری از سطح دریا قرار دارد و به دلیل pH حدود ۱۰، بهشدت قلیایی محسوب میشود. همین ویژگی موجب میشود که آب آن حتی در سرمای زمستان نیز یخ نزند. بهدلیل بستهبودن حوضه و نداشتن خروجی، با تبخیر مداوم، ترکیبات معدنی و نمکی در آن انباشته شده و محیطی خاص برای شکلگیری این رخدادهای منحصربهفرد ایجاد کرده است.
این دریاچه همچنین به داشتن میکروبیالیتهای عظیم (ساختارهای رسوبی حاصل از فعالیت میکروارگانیسمها) مشهور است؛ هرچند این سازهها نقشی در ایجاد لوبهای کدورت ندارند.
پدیدهی «آبهای شیری» در وان، ترکیبی از زیبایی بصری و اهمیت علمی است؛ چراکه دانشمندان را به مطالعه تعامل میان مواد معدنی، بستر دریاچه و فرآیندهای هیدرودینامیکی ترغیب میکند—رخدادی که تنها از نگاه فضانوردان و تصاویر ماهوارهای درک کاملتری از آن به دست میآید.
منبع: زومیت – برگرفته از گزارش لایوساینس و ناسا
برچسبها: دریاچه وان، ترکیه، پدیدههای طبیعی، ناسا، فضا، علوم محیطی