برای درمان انواع اختلالات روانی و بهبود سلامت روان، درمان های جدید روانشناسی وجود دارد که هر یک از آنها به گونهای متفاوت به ارزیابی مراجعین میپردازند و توصیههای درمانی مخصوصی را ارائه میدهند. شناخت رویکردهای درمانی مختلف به شما کمک میکند تا بهترین روش را برای بهبود وضعیت سلامت روانتان انتخاب کنید و به درمانگر متخصص در آن زمینه مراجعه نمایید.
به گزارش پایگاه خبری پهنه پرواز به نقل از سایت منتال هلت ،طی سالها انواع رویکردهای درمانی در روانشناسی به کار گرفته شدهاند و هم اکنون نیز روشهای رواندرمانی در حال به روز شدن برای تاثیرگذاری بیشتر بر زندگی بیماران هستند. در این مقاله ما به معرفی ۵ تا از جدیدترین درمانهای روانشناسی میپردازیم که توسط نظریهپردازان و محققان اثربخشی آنها ثابت شده است. همراه ما باشید تا با درمانهایی مثل نوروفیدبک، کنترل شناختی، هیپنوتیزم درمانی، نقاط مغزی و تحریک مغناطیسی برای بهبود وضعیت سلامت روانتان آشنا شوید.
سلامت روان چیست؟

به طور کلی سلامت روانی بیانگر برخورداری از آرامش روانی، هیجانی و اجتماعی است. مولفه های سلامت روانی احساسات، رفتار ها و تفکرات انسان را تحت تاثیر قرار می دهند و در شکل گیری ارتباط موثر و کنترل احساسات نقش بسزایی دارند. سلامت روانی در برهه های مختلف زندگی اعم از کودکی، نوجوانی، جوانی و بزرگسالی حائز اهمیت است. برخورداری از سلامت روانی در راستای توانایی غلبه بر استرس، کار سازنده، درک ظرفیت های فردی و کمک به جامعه مفید واقع است. مطالعات اتحادیه ی ملی بیماری های روانی در ایالات متحده آمریکا بیانگر آن است که از هر 5 نفر، حداقل یک فرد مشکلات سلامت روان را تجربه می کند.
سلامت روان تحت تاثیر عوامل گوناگونی با مشکل مواجه می شود. یکی از عوامل موثر در سلامت روان، آسیب جدی ناشی از یک جنایت خشونت آمیز است. به طور مثال یک جنگ نظامی و درگیری که سبب تداخل آسیب به یک بخش از سر می شود می تواند رفتار انسان را تحت تاثیر قرار دهد. علاوه بر این، سبک زندگی در سلامت روان نقش بسزایی ایفا می کند. از سری عوامل تاثیرگذار سبک زندگی می توان به کمبود خواب، فشار کار، مصرف دارو های خاص و رژیم غذایی اشاره کرد. مغز انسان دارای ساختار بسیار پیچیده ای است. تحقیقات بیانگر آن هستند که تغییراتی در میزان مواد شیمیایی مغز به خصوص در دوپامین و سروتونین می تواند با سلامت روان در ارتباط باشد. جالب است بدانید که ژنتیک یک عامل موثر در سلامت روان است که می تواند به موجب فعل و انفعالات شیمیایی در مغز از والدین به کودک منتقل شود.
انواع درمانهای سنتی روانشناسی
درمان شناختی رفتاری یکی از پرکاربردترین درمانها در بین متخصصان سلامت روان است. در این درمان روانشناس به مراجع کمک میکند که با تغییر در افکار، احساسات و رفتارهای خود زندگی روزمرهاش را بهبود بخشد. در درمان شناختی رفتاری مراجع و درمانگر با یکدیگر یک برنامهی درمانی که دارای اهداف و مراحل مشخصی است طرحریزی میکنند و گام به گام با هم تا رسیدن به نتیجه پیش میروند.
یکی دیگر از درمانهای سنتی که سالهاست توسط روانپزشکان و روانشناسان به کار برده میشود دارو درمانی است. که در آن از داروهای روانگردان برای کاهش علائم بیماری استفاده میشود. پرطرفدارترین داروها ضد اضطرابها و ضد افسردگیها هستند. این روش به خصوص برای افرادی که علائم حاد بیماری دارند کاربرد دارد. بیشترین موفقیت در درمان زمانی حاصل میشود که مصرف داروها را با درمان شناختی رفتاری ترکیب کنید.
درمانهایی مانند نقاط مغزی، نوروفیدبک و پردازش مجدد حساسیتزدایی از حرکات چشم چند درمان در خط مقدم مشاوره سلامت روان از بین رویکردهای جدید درمانی هستند. سایر درمانهای آینده در روانشناسی شامل تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال و آموزش کنترل شناختی است. هیپنوتیزم نیز سالهای بسیار زیادی است که در رواندرمانی به کار میرود اما روانشناسان در حال یافتن راههای جدیدی برای استفاده از آن در درمان هستند.
نقاط مغزی یا brainspotting
درمان نقاط مغزی ارتباط زیادی با مغز و چشمان شما دارد. بنیانگذار این درمان دیوید گراند کشف کرد که احساسات منفی و آثار تروما میتواند در بدن افراد ذخیره شود و عملکرد مغز آنها را تغییر دهد. همچنین او دریافت که نحوهی قرارگیری و حرکت چشمان میتواند بر احساسات ما تاثیر بگذارد.
درمان نقطه مغزی که توسط یک درمانگر آموزش دیده هدایت میشود، میتواند شما را به سمت آن احساس منفی ذخیره شده راهنمایی کند و این امکان را میدهد که احساسات و آثار منفی ذخیره شده در بدنتان را رها کنید و با احساسات و واکنشهای مثبت به جلو بروید.
این بدان معناست که هر یک از آن رویدادهای دردناک، طاقتفرسا، آسیبرسان یا ترسناکی که در طول زندگی اتفاق میافتد و تبدیل به رویدادهای آسیبزا میشود، میتواند با روشی ایمن درمان شود. درمان نقطه مغزی یک ابزار عصبی زیستی در نظر گرفته میشود که برای کمک به درمانهای سنتی مانند درمان شناختی رفتاری و درمانهای جایگزین مانند طب سوزنی عالی است. سایر درمان های بالینی که در بهبود افراد مبتلا به اختلالات روانی موفقیت آمیز است، حساسیت زدایی و پردازش مجدد حرکت چشم یا EMDR است. فرضیهی این روشها این است که مغز شما زمانی که ضربهای را تجربه میکند نمیتواند به درستی کار کند و اطلاعات را پردازش کند. EMDR به آموزش مجدد مغز شما کمک میکند تا بتوانید اطلاعات را به درستی پردازش کنید و بر احساسات منفی غلبه کنید.
نوروفیدبک درمانی
نوروتراپی یا نوروفیدبک درمانی نیز بر مغز متمرکز است و یکی از انواع رویکردهای درمانی در روانشناسی می باشد. اگر امواج مغزی شما برای کارهای نامناسب و در زمانهای نامناسب فرستاده میشوند، نوروفیدبک میتواند ابزاری ضروری برای تقویت درمانهایتان باشد. به این معنا که اگر به موقعیتی با واکنش عاطفی نامناسب واکنش نشان دهید، این درمان میتواند کمک کند.
با درمان نوروفیدبک، شما به دستگاهی متصل میشوید که امواج مغزیتان را میخواند و آنها را به نرمافزار رایانهای میرساند که درمانگر شما میتواند آن را تجزیه و تحلیل کند. همچنین میتواند در مواقعی که ممکن است نیاز به تنظیم مجدد در یک ناحیه خاص از مغزتان داشته باشید، پیامی بفرستد، تا عملکرد آن ناحیه اصلاح گردد. این مساله به طور ویژه برای مناطقی از مغز که علائم اضطراب و افسردگی ایجاد میکنند کاربرد دارد.
نوروفیدبک برای بسیاری از اختلالات سلامت روان از جمله اختلالات دوقطبی، کمبود توجه و اختلال وسواسی عملی به کار برده میشود.
تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (TMS)
این درمان شبیه چیزی است که ممکن است هنگام تماشای یک فیلم فرانکشتاین ببینید. اما اصلا ترسناک نیست. در واقع، TMS یک روش غیر تهاجمی، ایمن و قابل تحمل برای کمک به شما برای رفع علائمی مانند افسردگی است.
برنامه تحریک مغز جانز هاپکینز خدماتی مانند TMS را ارائه میدهد که مانند دستگاههای ام آر آی است و دکتر سر شما را زیر دستگاه قرار میدهد. دستگاه دارای یک سیم پیچ در داخل است که روی سر شما قرار میگیرد. این سیم پیچ پالسهای مغناطیسی را از طریق جمجمه و به بخشی از مغز که خلق و خو را تنظیم میکند ارسال میکند.درمانهای TMS حدود یک ساعت طول میکشد و در مطالعهای که توسط مؤسسه ملی سلامت روان انجام شد، شرکتکنندگانی که از TMS استفاده کردند در مقایسه با افرادی که درمان ساختگی یا دارونما دریافت کردند، بهبود قابلتوجهی را نشان دادند.
هیپنوتیزم درمانی
هیپنوتیزم درمانی سالهاست که وجود داشته است. با این حال، درمان به کمک هیپنوتیزم روشی پیشرفته است و اخیراً ثابت شده که یک درمان ارزشمند برای کسانی است که از اختلالات سلامت روان رنج میبرند. هیپنوتیزم درمانی تاریخچهی طولانی مدتی دارد و همچنان اثربخشی آن قابل مشاهده است.
بسیاری از شما فکر میکنید که هیپنوتیزم شدن خطرناک است، نه از نظر فیزیکی، بلکه برای غرورتان.
شما میترسید که هیپنوتیزم شوید و چیزی را که هیپنوتیزور برای شما انجام داده به خاطر نیاورید. خوشبختانه چنین نیست، و شما در اشتباه هستید. شما در طول درمان هیپنوتیزم تنها به حالتی از تمرکز و خودآگاهی بسیار بالا میروید و قدرت اختیار و حافظهتان را از دست نمیدهید. اگر هیپنوتیزم درمانی با سایر درمانهای مرسوم همراه شود میتواند بسیار مفید و اثرگذار باشد. هیپنوتیزم درمانی می تواند برای بسیاری از اختلالات از جمله اضطراب، افسردگی،اختلال اسکیزوفرنی، انواع اختلالات وسواسی و حتی اختلالات خوردن و اعتیاد مفید باشد.
آموزش کنترل شناختی
فرض این درمان این است که شما میتوانید یاد بگیرید چگونه افکار خود را کنترل کنید و به جای اینکه به راحتی حواستان پرت شود، روی آنچه میخواهید تمرکز کنید.آموزش کنترل شناختی به شما یاد میدهد که چگونه با استفاده از بازیهای رایانه ای این کار را انجام دهید. بازیهای ویدئویی که به طور خاص برای کمک به آموزش مغز طراحی شدهاند. این نوع آموزش به شما کمک میکند یاد بگیرید که چگونه میتوانید متوجه شوید که تمرکزتان را روی یک موضوع از دست میدهید. همچنین به شما کمک میکند بر تکانههای خود مسلط شوید و مجدد روی کار در دستتان تمرکز کنید. حتی بازیهای ویدیویی کنترل شناختی ساخته میشوند که به مغز افراد مسن کمک میکنند تا در زمینههای تمرکز و حافظه بهبود پیدا کنند. دانشمندان میگویند این درمان میتواند به بهبود اختلالات کمبود توجه نیز کمک کند.