زمانی نه‌چندان دور، فیلم‌های زیادی در عرصه دفاع مقدس تولید می‌شدند، چه فیلم بلند، چه کوتاه و چه مستند. بسیاری از این آثار مورد استقبال قرار گرفتند. علاوه بر فیلم‌های بلند سینمایی، مستندهای مهم و تأثیرگذاری نیز در این عرصه تولید شدند.
کارگردانان زیادی در عرصه سینمای دفاع مقدس به فعالیت پرداختند و فیلم‌های زیادی نیز ساختند، اما بی‌شک موفق‌ترین آنان مرحوم رسول ملاقلی پور است. وی با امکانات محدود آن دوران، آثار خوب و تماشاگرپسندی را ساخت و روی پرده فرستاد.
فیلم «پرواز در شب» با آن ساختار ساده از فیلم‌های ماندگار سینمای ایران است، فیلمی که دیگر نظیر آن ساخته نشد و نمی شود. حسن مهم این فیلم، حسی بود که به تماشاگر منتقل می‌کرد. ازلحاظ فنی و ساختاری می‌توان بر این فیلم ایراد گرفت، اما ازلحاظ انتقال حس، کاملاً موفق بود.
کارگردان‌های دیگری نیز در این عرصه موفق بودند، اما هیچ‌کدام نتوانستند مانند ملاقلی پور فیلم‌های پرمخاطب بسازند.
انتقال حس به مخاطب، کلیدی‌ترین فاکتور هنر ـ صنعت سینماست، اما در فیلم‌های ایرانی، به‌خصوص در سال‌های اخیر اصلاً به چشم نمی آید.
زمانی، فیلم‌های دفاع مقدسی روی پرده‌های سینما جولان می‌دادند، اما امروز دیگر از آن شکوه خبری نیست، نه ازلحاظ کمیت و نه کیفیت، با اینکه صنعت سینما بسیار پیشرفت کرده و امکانات بهتر شده است.
اکثر فیلم‌های موفق جنگی جهان بعد از پایان جنگ ساخته‌شده‌اند، حتی بسیار دورتر، مانند «نجات سرباز رایان»، «اسب جنگی» ،«دانکرک» و تعداد زیادی از آثار موفق دیگر که احتیاجی نیست نام یکایک برده شود. متأسفانه در ایران چنین نشد، فیلم‌های موفق دفاع مقدس، در دوران جنگ تحمیلی بیشتر و بهتر ساخته می‌شدند.
شاید تغییر سیاست‌ها این رکود را خودخواسته به سینما تحمیل کرد. شاید هم ذائقه کارگردانان عرصه دفاع مقدس به‌سوی ساختن گونه‌های دیگر سینما سوق پیدا کرد. به هر دلیلی که باشد، سینمای دفاع مقدس دچار افول و حمایت از این گونه فیلم‌ها نیز بسیار کم شد.
انجمن سینمای دفاع مقدس نیز کمتر فیلم تولید کرد، آن‌هم با کارگردانانی محدود که نظرکرده‌شان بود. یکی از دلایل مهم افول فیلم‌های دفاع مقدسی این بود که به هر دلیل اجازه داده نشد تا کارگردانانی دیگر وارد این عرصه شوند.
بعدها سازمان اوج نیز وارد عرصه فیلمسازی شد،اما با هزینه کرد زیاد،نتوانست فیلم دفاع مقدسی شاخص و مورد علاقه منتقدان و مخاطبان خاص و عام را تولید کند.دلیل آن، این است که اشتباه های انجمن سینمای دفاع مقدس را تکرار و تنها روی خودی ها سرمایه گذاری کرد.
برخی هم ساخت فیلم‌های دفاع مقدسی را برای خود تابو می‌دانستند، به‌خصوص دگراندیشان و کسانی که برای جشنواره‌های خارجی فیلم می‌ساختند و می سازند. این گروه با سرمایه کشورشان فیلم‌هایی تولید کردند و می‌کنند که دلخواه بیگانگان باشد. دفاع مقدس متعلق به همه مردم ایران زمین بوده و هست.کسی نمی‌تواند آن را متعلق به خودش بداند.
برخی این‌گونه پنداشتند که دفاع مقدس ملک شخصی آنان است و باید خودشان درباره این دوران غرورانگیز فیلم بسازند.این طرز تفکر اشتباه، آسیب‌های جدی به بدنه سینمای دفاع مقدس زده و می زند.
ساخت فیلم دفاع مقدسی، طرح خوب، فیلمنامه عالی و کارگردانی حرفه‌ای می‌خواهد. 8 سال جنگ تحمیلی شناسنامه مقاومت مردم ایران‌زمین است.آن‌قدر داستان و قهرمان دارد که تا قیام قیامت می‌توان درباره آنها فیلم‌های بلند و کوتاه داستانی و مستند ساخت، اما در بین مسوولان اراده‌ای جدی وجود نداشت و ندارد.
بسیاری از اهالی سینما، پیر و جوان با طرح‌هایی دفاع مقدسی به سازمان‌های مختلف ازجمله بنیاد روایت فتح،سازمان اوج، تلویزیون و غیره رفتند تا ایده‌های خود را به انجام برسانند، اما نتوانستند به خواست خود برسند.برای همین، علی رغم میل باطنی به ژانرهای دیگر رو آوردند، ازجمله کمدی سخیف.
این رسالت جشنواره سینمای دفاع مقدس بود و هست تا با حمایت از ساخت فیلم‌های دفاع مقدس و حمایت از طرح‌های جدید و هنرمندان باتجربه و تازه نفس کاربلد و عاشق،آن را در سطح کشور گسترش دهد، اما چنین نکرده و نخواهد کرد.
متأسفانه در این عرصه فیلم‌هایی با ساختار ضعیف و سوژه‌های شعاری و تکراری ساخته شد که مخاطبان آثار دفاع مقدسی یا جنگی را از سالن های سینما فراری دادند.
باید مسوولان دولتی،ارگان ها و دیگر دست‌اندرکاران سینمای دفاع مقدس چاره‌ای بیندیشند تا این‌گونه مهم سینمایی از بین نرفته و به جایگاه رفیع خود بازگردد.
