آب، یکی از ضروری‌ترین عناصر برای حیات انسان است و بسیاری از افراد برای اطمینان از سلامت آن، به جوشاندن آب روی می‌آورند. اما این پرسش مطرح است که آیا جوشاندن دوباره‌ی آب در کتری یا سماور می‌تواند ضرری برای سلامت داشته باشد؟ این موضوع، سال‌هاست محل بحث بین کارشناسان و مردم بوده است
تأثیر جوشاندن مجدد بر ترکیب آب
در فرآیند جوشاندن، بخشی از آب تبخیر شده و در نتیجه غلظت املاح باقی‌مانده افزایش می‌یابد. هنگامی که آب سرد شده و مجدداً جوشانده می‌شود، همین فرایند دوباره تکرار شده و ممکن است باعث تجمع بیش از حد برخی مواد معدنی مانند نیترات، فلوراید و حتی فلزات سنگین شود. هرچند میزان این مواد در آب شهری معمولاً بسیار کم است، اما تکرار جوشاندن می‌تواند در بلندمدت بر سلامت اثر بگذارد.
خطر نیترات و نیتروزامین‌ها
یکی از نگرانی‌های مطرح‌شده، مربوط به نیترات موجود در آب است. نیترات در شرایط خاص و تحت حرارت زیاد، ممکن است به ترکیباتی به نام نیتروزامین تبدیل شود که خاصیت سرطان‌زایی دارند. همچنین، نیترات می‌تواند به نیتریت تبدیل شود و در بدن با هموگلوبین واکنش داده و اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها را مختل کند. این مسأله به‌ویژه برای نوزادانی که شیر خشک آن‌ها با آب جوش تهیه می‌شود، می‌تواند خطرناک باشد و احتمال بروز بیماری “مت‌هموگلوبینمی” یا سندروم نوزاد کبود را افزایش دهد.
آیا این نگرانی‌ها جدی هستند؟
برخی کارشناسان معتقدند که اگرچه افزایش غلظت املاح در اثر جوشاندن مجدد واقعی است، اما این تغییرات معمولاً در سطحی نیستند که برای بزرگ‌سالان سالم خطرناک باشند. با این حال، برای گروه‌های حساس مانند نوزادان، کودکان، زنان باردار یا افراد دارای بیماری‌های کلیوی، رعایت احتیاط توصیه می‌شود.
توصیه‌های عملی
بهتر است همیشه از آب تازه برای جوشاندن استفاده شود.
از جوشاندن چندباره‌ی آب در کتری خودداری کنید، به‌ویژه اگر آب در کتری مدت زیادی مانده است.
برای تهیه شیر خشک نوزاد، فقط از آب تازه جوشیده استفاده کنید.
در صورت استفاده مکرر از کتری، آن را مرتب تمیز کرده و آب باقی‌مانده را دور بریزید.
نتیجه‌گیری
جوشاندن آب، روشی مؤثر برای از بین بردن میکروب‌ها و افزایش ایمنی آن است، اما تکرار این فرآیند ممکن است باعث غلیظ‌تر شدن برخی ترکیبات مضر شود. با وجود اینکه میزان این ترکیبات در آب شهری معمولاً در حد مجاز است، استفاده از آب تازه و رعایت اصول بهداشتی، به‌ویژه برای افراد حساس، اقدامی عاقلانه و پیشگیرانه محسوب می‌شود.
برچسب‌ها: جوشاندن آب، سلامت آب، نیترات، نیتریت، نیتروزامین، کتری، آب شهری، تغذیه نوزاد، مت‌هموگلوبینمی، مراقبت غذایی
منبع: ایرنا زندگی
