نویسنده : روح الله.. قطبی
توریسم مسئولانه دستهی خاصی از توریسم نیست؛ بلکه حوزهی میان توریسم انبوه و اکوتوریسم را در نظر میگیرد و هدف از آن کاهش معایب گردشگری بر محیط زیست و فرهنگ محلی است.
گردشگرانی که از توریسم مسئولانه پیروی میکنند توریست مسئولیتپذیر، توریست خوب یا توریست سبز نامیده میشوند.
به عبارت دیگر، گردشگری سبز اخلاق محور است و گردشگران مسئول تلاش می کنند تا آرامش و زندگی مردم بومی را مختل نکنند، محیط زیست را آلوده نکرده و با کاهش هزینه های انرژی، آب و زباله، ارزش تنوع زیستی و اکوسیستم را بالا ببرند. توریسم سبز با توجه به مسئولیتهای اجتماعی و محیطی، سعی میکند به توسعه پایدار و متعادل بین اقتصاد، محیط زیست و فرهنگهای محلی بپردازد
از ویژگیهای مهم توریسم مسئولانه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. کاهش تأثیرات منفی گردشگری بر روی مسائل اجتماعی، زیست محیطی و جنبههای فرهنگی جوامع محلی
۲. افزایش مزایای اقتصادی برای افراد محلی
ارتقای شرایط کاری و رفاه جامعه میزبان
۳. دخیل کردن مردمان محلی در تصمیمات مرتبط با گردشگری
۴. حفظ میراث فرهنگی و طبیعی جامعه میزبان
۵. ارتباط بیشتر با افراد محلی و افزایش درک عمیق از فرهنگ آنها
۶. توجه به مسائل فرهنگی و ایجاد احترام بین گردشگران و میزبانان
مهمترین وظایف توریستهای مسئولیتپذیر در گردشگری مسئولانه عبارتاند از:
۱. اطاعات از قوانین و مقررات محلی
شرکتنکردن در فعالیتهای مغایر با عرف جامعه میزبان (ممکن است این فعالیتها غیرقانونی نباشند؛ اما با عرف جامعه هم همخوانی نداشته باشند.)
۲. پرهیز از زیر پا گذاشتن اعتقادات مذهبی یا هنجارهای فرهنگی
۳. پرهیز از ایجاد خسارت در محیط زیست طبیعی جامعه میزبان
۴. بهحداقلرساندن استفاده از منابع محلی کمیاب
بازدیدنکردن از مکانهای دارای گذشتهی نامطلوب در زمینه حقوق بشر
۵. تلاش برای شناخت بیشتر مقصد سفر و آموختن حداقل چند کلمه از زبان رایج در آن
۶. ملاقات با مردمان محلی، آغاز ارتباط دوستانه با آنها و آموختن سبک زندگی جامعه میزبان
۷. پرهیز از خرید هدایای ساخته شده از موجودات زنده بهمنظور حفظ حیاتوحش طبیعی مقصد
۸. تحریم کسبوکارهای دارای شرایط نامناسب برای کارمندان در جامعه میزبان
۹. اطاعت از ارزشهای فرهنگی و اعتقادات مذهبی محلی حتی ارزشها و اعتقادات مغایر با تفکرات توریست
۱۰. رفتار صحیح و حفظ بهداشت برای جلوگیری از شیوع انواع بیماریها