آیا تا به حال فکر کرده‌اید که چرا برخی اتفاقات، حتی سال‌ها پس از وقوع، همچنان بر ذهن و روح ما سنگینی می‌کنند؟
به گزارش پایگاه خبری پهنه پرواز به نقل از سایت مکث ، ترومای جمعی یا تروما اجتماعی زمانی رخ می‌دهد که یک رویداد شدید و ناگوار، گروهی از افراد را تحت تأثیر قرار دهد و حس امنیت، اعتماد و ارتباط آن‌ها را به هم بزند. این نوع تروما نه تنها فردی، بلکه به صورت گسترده‌ای بر جوامع تأثیر می‌گذارد و گاهی حتی می‌تواند نسل‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. اگر به دنبال درک عمیق تری از این موضوع و نحوه درمان آن هستید، این مقاله را تا انتها بخوانید.
تروما جمعی چیست؟
ترومای جمعی به تجربه‌ای اطلاق می‌شود که یک گروه، خواه خانواده، جامعه یا حتی کل جهان، در اثر وقوع یک رویداد فاجعه بار مشترک متحمل می‌شود. این رویدادها می‌توانند شامل جنگ‌ها، حوادث تروریستی، طغیان‌های طبیعی، بحران‌های اقتصادی یا حتی بیماری‌های همه گیر باشند. به عنوان مثال، همه‌گیری کووید-۱۹ یکی از تجربه‌های تروما اجتماعی است که تمام جهان را تحت تأثیر قرار داد.
تروما جمعی چه تفاوتی با تروما فردی دارد؟
ترومای فردی به تجربه‌ای شخصی محدود می‌شود، در حالی که ترومای جمعی اثرات گسترده تری دارد و گروه‌های بزرگی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این نوع تروما می‌تواند به صورت ارثی منتقل شود و حتی هویت جمعی یک جامعه را شکل دهد. به عنوان مثال، تاثیرات هولوکاست یا حتی بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی توسط آمریکا نه تنها بر نسل بقا‌یا آن دوران، بلکه بر نسل‌های بعدی نیز مشهود است.
علل شایع بروز تروما جمعی
علل مختلفی می‌توانند منجر به بروز ترومای جمعی شوند. این علل شامل جنگ‌ها، تروریسم، طغیان‌های طبیعی، بحران‌های اقتصادی، نسل کشی‌ها و حتی تبعیض‌های نژادی و جنسیتی می‌شوند. این رویدادها نه تنها زندگی فردی افراد را تغییر می‌دهند، بلکه تصمیمات سیاسی، ارزش‌های اجتماعی و حتی انتخاب‌های شخصی مانند تصمیم به داشتن فرزند را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهند.
۴ نمونه از آسیب‌های جمعی در دنیا
جنگ جهانی دوم و هولوکاست: این رویداد تاریخی نه تنها یهودیان، بلکه کل جهان را تحت تأثیر قرار داد.
حادثه ۱۱ سپتامبر: این حمله تروریستی احساس امنیت مردم آمریکا و جهان را به هم زد.
همه‌گیری کووید-۱۹: این بحران جهانی باعث افزایش استرس، اضطراب و انزوای اجتماعی شد.
حوادث تیراندازی جمعی: مانند حادثه مدرسه سندی هوک که ترس از امنیت در مدارس را افزایش داد.
اثرات تروما جمعی بر سلامت روان جامعه
ترومای جمعی می‌تواند به طور گسترده بر سلامت روان جامعه تأثیر بگذارد. این تأثیرات شامل افزایش استرس، اضطراب و افسردگی است که ممکن است تا سال‌ها ادامه داشته باشد. علاوه بر این، تروما می‌تواند باعث کاهش اعتماد به دیگران، افزایش تبعیض یا حتی خشونت در جامعه شود.
پریشانی روانی
پریشانی روانی یکی از شایع ترین علائم ترومای جمعی است که معمولا با افزایش استرس، احساس ناامنی و کاهش سطح رفاه همراه است. افراد ممکن است نشانه‌هایی شبیه به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) از جمله خاطرات مکرر از رویداد، بی‌خوابی و واکنش‌های هیجانی شدید تجربه کنند. این حالت می‌تواند تا سال‌ها پس از وقوع تروما ادامه داشته باشد و حتی در نسل‌های بعدی نیز مشاهده شود.
اختلالات اضطرابی
ترومای اجتماعی می‌تواند منجر به افزایش اضطراب و حملات پانیک شود. این اضطراب بیشتر حول فعالیت‌های مرتبط با تجربه تروما شکل می‌گیرد؛ برای مثال، ترس از سفر هواپیما پس از حوادث تروریستی. این اختلالات نه تنها بر زندگی فردی اثر می‌گذارند، بلکه عملکرد اجتماعی و شغلی افراد را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهند. تشخیص و مدیریت به‌موقع آن‌ها ضروری است.
عزت‌نفس پایین
تجربه ترومای جمعی می‌تواند به کاهش عزت نفس منجر شود، به‌ویژه وقتی افراد احساس انزوا یا طرد شدن می‌کنند. به عنوان مثال، دوره‌های قرنطینه در طول همه گیری کووید-۱۹ باعث شد بسیاری از افراد اعتماد به نفس خود را از دست بدهند. این کاهش عزت‌نفس می‌تواند به اضطراب اجتماعی و مشکلات در برقراری روابط جدید منجر شود.
بحران وجودی
وقتی رویدادهای بدی اتفاق می‌افتند، افراد ممکن است به معنای زندگی و مقصد خود شک کنند. این بحران وجودی می‌تواند به احساس بی‌معنا و ناامیدی منجر شود. به عنوان مثال، پس از حوادثی مانند جنگ یا نسل کشی، بسیاری از افراد دچار تردید درباره ارزش‌ها و اهداف خود می‌شوند. این حالت می‌تواند تأثیرات عمیقی بر تصمیمات شخصی و اجتماعی آن‌ها داشته باشد.
تأثیر فردی تروما جمعی
در ترومای جمعی، افراد ممکن است واکنش‌هایی مانند افزایش اضطراب، کاهش اعتماد به دیگران و حساسیت بیش از حد نسبت به محیط اطراف از خود نشان دهند که می‌تواند زندگی شخصی، عملکرد شغلی و روابط خانوادگی آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. در کلینیک مکث، ما با استفاده از درمان تروما اجتماعی و مشاوره‌های تخصصی، به افراد کمک می‌کنیم تا این تأثیرات فردی را مدیریت کنند.
علاوه‌بر این، تروما جمعی می‌تواند منجر به تغییرات بنیادین در هویت و ارزش‌های فردی شود. این حالت می‌تواند به احساس بی‌معنا و ناامیدی منجر شود و حتی تصمیمات مهم زندگی مانند ازدواج یا داشتن فرزند را تحت تأثیر قرار دهد.
چگونه میتوان تروما جمعی را درمان کرد؟
برای درمان ترومای جمعی ، ابتدا باید آسیب‌های اجتماعی و فردی شناسایی شوند. روش‌هایی مانند روان درمانی، به ویژه درمان شناختی-رفتاری (CBT)، ذهن‌آگاهی واکنش‌های تروما را کاهش دهند. ورزش منظم، خواب کافی و برقراری روابط سالم نیز از جمله راهکارهای مؤثر هستند.
روان درمانی
رواندرمانی یکی از مؤثرترین روش‌های درمان تروما جمعی است که به افراد کمک می‌کند تا احساسات عمیق خود را بیان کرده و با آن‌ها کنار بیایند. این روش می‌تواند به شناسایی الگوهای فکری منفی و جایگزینی آن‌ها با رویکردهای سازنده کمک کند. درمان‌هایی مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT) و درمان پویش محور، به ویژه برای کاهش علائم PTSD مؤثر هستند.
ذهن‌آگاهی
ذهن آگاهی تمرینی است که به افراد کمک می‌کند تا در لحظه حال حضور داشته باشند و بدون قضاوت، افکار و احساسات خود را بپذیرند. این روش می‌تواند واکنش‌های تروما را کاهش دهد و به افراد آموزش دهد که چگونه استرس را مدیریت کنند. تحقیقات نشان داده‌اند که ذهن‌آگاهی به کاهش اضطراب و افزایش رفاه کلی کمک می‌کند.
خواب منظم و کافی
خواب کافی نقش حیاتی در بهبود سلامت روانی دارد. بسیاری از افراد تحت تأثیر ترومای اجتماعی دچار مشکلات خواب می‌شوند که می‌تواند به طور معکوس بر سلامت روان آن‌ها تأثیر بگذارد. برقراری یک برنامه خواب منظم و کیفیت خواب بالا می‌تواند به تنظیم احساسات و کاهش استرس کمک کند.
ورزش
ورزش منظم می‌تواند به عنوان یک ابزار قدرتمند برای کاهش علائم افسردگی و اضطراب ناشی از تروما عمل کند. تحقیقات نشان داده‌اند که ورزش می‌تواند به تقویت سیستم عصبی و افزایش تولید هورمون‌های شادی کمک کند. حتی فعالیت‌های سبک مانند پیاده روی می‌توانند تأثیر مثبتی بر سلامت روان داشته باشند.
روابط
برقراری روابط قوی و سالم می‌تواند به افراد تحت تأثیر ترومای جمعی کمک کند تا احساس تنهایی نکنند. حمایت اجتماعی و ارتباط با دیگران می‌تواند به کاهش استرس و افزایش انعطاف پذیری کمک کند. تحقیقات نشان داده‌اند که افرادی که از حمایت اجتماعی برخوردار هستند، مقاومت بیشتری در برابر تنش‌های روانی دارند.
پیوستن به یک گروه پشتیبانی
شرکت در گروه‌های پشتیبانی می‌تواند نقش مهمی در درمان تروما جمعی ایفا کند. این گروه‌ها به افراد کمک می‌کنند تا احساس تعلق و حمایت را تجربه کنند و بفهمند که تنها نیستند. اعضای گروه می‌توانند از تجربیات یکدیگر برای مقابله با تروما الهام بگیرند و استراتژی‌های مؤثر برای بهبود خود بیاموزند. در کلینیک مکث، ما گروه‌های پشتیبانی متخصص را برگزار می‌کنیم تا افراد تحت تأثیر تروما اجتماعی بتوانند در محیطی امن و حمایت‌شده، به بهبود خود کمک کنند.
نتیجه گیری
ترومای جمعی می‌تواند تأثیرات عمیقی بر سلامت روان افراد و جوامع داشته باشد. با این حال، با استفاده از روش‌های درمانی مناسب و حمایت از متخصصان، میتوان از این آسیب‌ها بهبود یافت.
