گردشگری

پیش گفتار

گردشگری راهی برای تجربه زندگی است . گردشگری از موضوعات مهم اجتماعی و اقتصادی در جهان امروز است که ریشه های آن به دوران باستان بر می گردد. انسان ها از دیرباز به جستجوی جاهای جدید و تجربیات متفاوت بوده اند تا زندگی را بگونه ای جدید و جذاب و جالب تجربه کنند. گردشگری به عنوان سفری که برای تفریح و یا کسب و کارانجام می شود یکی از بزرگ ترین صنایع جهان است که نقش مهمی در اقتصاد، قرهنگ و جامعه دارد.

ما در پایگاه خبری پهنه پرواز بر این باوریم که گردشگری یکی از مهم ترین بخش های زندگی انسان است و باید برای همه از جمله افراد دارای معلولیت دسترس پذیر باشد.سفر فرصتی است که می تواند به ارتقای کیفیت زندگی افراد ، ایجاد کسب و کار ، درآمدزایی و ترویج رشد پایدار کمک کند. به همین دلیل بخش گردشگری را در پایگاه خبری پهنه پرواز ایجاد کرده ایم  تا با ارایه اطلاعات در این حوزه  علاوه بر تسهیل گردشگری برای معلولین ، به بهبود سلامت ، آرامش و تفاهم بین فرهنگ ها کمک کنیم .

این بخش به ارایه اخبار، گزارش ها ، مصاحبه ها  و مقالات مرتبط با گردشگری می پردازد .ترغیب مسولین به ایجاد زیر ساخت های مناسب از جمله پله های برقی ، ویلچربر، سرویس های بهداشتی مناسب، تجهیز مراکز فرهنگی تفریحی و زیارتی برای معلولین، آموزش لیدرها و کارمندان برای ارایه خدمات تخصیصی تر و ارایه اطلاعات بر اساس ویژگی های افراد دارای معلولیت از اهداف پایگاه خبری پهنه پرواز در ایجاد بستر مناسب جهت توسعه گردشگری معلولین است . ما امیدواریم که این بخش به افزایش گردشگری ، ترویج توسعه پایدار و حمایت از گردشگری معلولین کمک کند.

دکتر فتانه امیری

مدیر مسئول پایگاه خبری پهنه پرواز

جاهای دیدنی اردبیل | سفر به عمق طبیعت ایران

اردبیل، نگین آذربایجان، شهر شور و شعور، دیار عاشقان و عارفان، گویی تابلویی بی‌نظیر از خلقت را در معرض دیدگان مسافران قرار می‌دهد. جاهای دیدنی اردبیل از معماری‌های شکوهمند دوران صفوی و آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی گرفته تا طبیعت بکر و ییلاقات سرسبز و دریاچه‌های شفاف را شامل می‌شود و هر گوشه‌ای از این شهر قصه‌ای برای گفتن و رازهای نهان برای برملا کردن دارد.
به گزارش پایگاه خبری پهنه پرواز به نقل از سایت پته، سفر به اردبیل سفری خاطره‌انگیز و پرماجرا خواهد بود. در این شهر می‌توانید در بازارهای سنتی قدم بزنید و سوغاتی‌های نفیس بخرید، از غذاهای محلی و لذیذ لذت ببرید، در دامن طبیعت بکر و ییلاقات سرسبز قدم بزنید و از تماشای مناظر چشم‌نواز لذت ببرید، از اماکن تاریخی و مذهبی دیدن کنید و با فرهنگ و رسوم غنی مردم این دیار آشنا شوید.

جاهای دیدنی طبیعی اردبیل

طبیعت بکر و جاهای دیدنی اردبیل، گویی نگین درخشان بر تارک این استان می‌درخشد. از دریاچه‌های شفاف و ییلاقات سرسبز گرفته تا کوه‌های مرتفع و غارهای شگفت‌انگیز، هر کدام از این جاذبه‌های طبیعی، زیبایی منحصر به فرد خود را به نمایش می‌گذارند. در این مقاله، به معرفی برخی از جاذبه‌های طبیعی اردبیل می‌پردازیم تا شما را با گوشه‌ای از زیبایی‌های این شهر آشنا کنیم. با ما همراه باشید تا سفری مجازی به این دیار کهن داشته باشیم.

دریاچه شورابیل

دریاچه شورابیل از جاهای دیدنی اردبیل در جنوب غربی این شهر واقع شده است. این دریاچه با وسعتی حدود 150 هکتار، بزرگترین دریاچه طبیعی استان اردبیل به شمار می‌رود.
دریاچه شورابیل در فصل‌های مختلف سال، زیبایی خاص خود را دارد. در فصل بهار، با رویش گل‌ها و گیاهان در حاشیه دریاچه، منظره‌ای بدیع و تماشایی خلق می‌شود. در تابستان، گرمای هوا مردم را به ساحل این دریاچه خنک و دل‌انگیز می‌کشاند.
در کنار دریاچه شورابیل، امکانات رفاهی و تفریحی مختلفی مانند هتل، رستوران، شهربازی، و اسکله قایقرانی وجود دارد. گردشگران می‌توانند از این امکانات استفاده کنند و از اوقات فراغت خود در این مکان لذت ببرند.

جنگل فندقلو

جنگل فندقلو، بهشت گمشده اردبیل، در 30 کیلومتری شمال شرقی این شهر واقع شده است. این جنگل با وسعتی حدود 1800 هکتار، یکی از زیباترین و انبوه‌ترین جنگل‌های شمال غرب ایران به شمار می‌رود.
درختان فندق، بلوط، ممرس، راش، و گیلاس وحشی از جمله پوشش گیاهی این جنگل هستند. همچنین، در این جنگل، حیوانات مختلفی مانند گراز، خرگوش، روباه، و گرگ زندگی می‌کنند.
جنگل فندقلو به دلیل داشتن آب و هوای خنک و مطبوع، در فصل‌های گرم سال، پذیرای مسافران و گردشگران زیادی است. گردشگران می‌توانند در این جنگل پیاده‌روی کنند، از طبیعت بکر آن لذت ببرند، و از خنکای نسیم کوهستان بهره‌مند شوند.

دریاچه نئور

دریاچه نئور، نگین فیروزه‌ای کوهستان، در 45 کیلومتری شمال شرقی اردبیل واقع شده است. این دریاچه در ارتفاع 2480 متری از سطح دریا قرار دارد و به عنوان یکی از مرتفع‌ترین دریاچه‌های ایران شناخته می‌شود.
دریاچه نئور با وسعتی حدود 12 هکتار، در دل کوهستان و در میان جنگل‌های انبوه واقع شده است. این دریاچه به دلیل داشتن آب زلال و فیروزه‌ای، به نگین فیروزه‌ای کوهستان معروف است.
در اطراف دریاچه نئور، ییلاقات سرسبز و زیبایی مانند نئور، ویلادره، و آلوارس وجود دارد. گردشگران می‌توانند در این ییلاقات اقامت کنند و از طبیعت بکر و هوای خنک آنها لذت ببرند.

پیست اسکی آلوارس

پیست اسکی آلوارس، از بهترین تفریحات زمستانی در اردبیل است که در 30 کیلومتری شمال شرقی این شهر واقع شده است. این پیست اسکی در ارتفاع 2500 متری از سطح دریا قرار دارد و به عنوان یکی از بهترین پیست‌های اسکی ایران شناخته می‌شود.
پیست اسکی آلوارس با امکانات رفاهی و تفریحی متعدد، مناظر طبیعی بکر و چشم‌نواز، و دسترسی آسان، به عنوان یکی از بهترین مقاصد زمستان‌گردی ایران شناخته می‌شود. اگر به دنبال یک تفریح زمستانی هیجان‌انگیز و خاطره‌انگیز هستید، پیست اسکی آلوارس را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

دره جنگلی ایردموسی

دره جنگلی ایردموسی، از زیباترین جاهای دیدنی اردبیل، در شمال شرقی این شهر و در دامنه‌های کوه سبلان واقع شده است. این دره با پوشش گیاهی انبوه و درختان متنوع، به مانند جواهری در میان کوه‌ها می‌درخشد و هر ساله گردشگران و طبیعت‌گردان زیادی را به خود جذب می‌کند.
دره ایردموسی به دلیل داشتن آب و هوای خنک و مطبوع، در فصل‌های گرم سال، پناهگاهی ایده‌آل برای فرار از گرمای طاقت‌فرسای شهر است. گردشگران می‌توانند در این دره پیاده‌روی کنند، از طبیعت بکر آن لذت ببرند، و از خنکای نسیم کوهستان بهره‌مند شوند.

علاوه بر زیبایی طبیعی، دره ایردموسی دارای جاذبه‌های تاریخی و مذهبی نیز هست. در این دره، بقایای یک قلعه تاریخی به نام قلعه ایردموسی وجود دارد که قدمت آن به دوره ساسانیان می‌رسد. همچنین، در این دره، یک بقعه متبرک به نام امامزاده ابراهیم قرار دارد که مورد احترام اهالی منطقه است.

رودخانه بالیقلو چای

رودخانه بالیقلو چای، رگ حیات و جاهای دیدنی اردبیل، از دامنه‌های کوه سبلان سرچشمه می‌گیرد و در مسیر خود از میان دشت‌ها و روستاها عبور می‌کند و در نهایت به رودخانه ارس می‌ریزد. این رودخانه با آب زلال و خروشان، طراوت و شادابی را به ارمغان می‌آورد و زیستگاه انواع ماهی‌ها و پرندگان است.
بالیقلو چای در تمام فصول سال، زیبایی خاص خود را دارد. در فصل بهار، با رویش گل‌ها و گیاهان در حاشیه رودخانه، منظره‌ای بدیع و تماشایی خلق می‌شود. در تابستان، گرمای هوا مردم را به ساحل این رودخانه خنک و دل‌انگیز می‌کشاند. در فصل پاییز، برگ‌های درختان رنگارنگ می‌شوند و منظره‌ای شگفت‌انگیز را به وجود می‌آورند. و در زمستان، سطح رودخانه یخ می‌بندد و فرصتی برای تفریحات زمستانی مانند اسکی روی یخ را فراهم می‌کند.
در کنار رودخانه بالیقلو چای، امکانات رفاهی و تفریحی مختلفی مانند هتل، رستوران، و شهربازی وجود دارد. گردشگران می‌توانند از این امکانات استفاده کنند و از اوقات فراغت خود در این مکان لذت ببرند.

پل ابراهیم آباد

پل ابراهیم آباد، شاهدی از تاریخ در گذر زمان، بر روی رودخانه بالیقلو چای در شهر اردبیل واقع شده است. این پل با قدمتی که به دوره صفویه می‌رسد، یکی از قدیمی‌ترین پل‌های شهر اردبیل به شمار می‌رود.
پل ابراهیم آباد از آجر و سنگ ساخته شده است و دارای سه دهانه است. این پل به دلیل معماری منحصر به فرد و زیبایی چشم‌نواز، یکی از جاذبه‌های گردشگری شهر اردبیل به شمار می‌رود.
گردشگران می‌توانند از روی پل عبور کنند و از منظره رودخانه و طبیعت اطراف آن لذت ببرند. همچنین، در زیر پل، مکانی برای تفریح و استراحت تعبیه شده است که گردشگران می‌توانند در آنجا اتراق کنند و از خنکای نسیم کوهستان بهره‌مند شوند.

پل سیدآباد اردبیل

پل سیدآباد از جاهای دیدنی اردبیل است که با نام پل پیر مادر نیز شناخته می‌شود، یادگاری از دوران قاجار است که بر فراز رودخانه بالیقلو چای در شهر اردبیل خودنمایی می‌کند. این پل با قدمت 170 ساله، نه تنها شاهدی بر تاریخ این شهر است، بلکه به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری اردبیل نیز به شمار می‌رود.
پل سیدآباد با معماری سنتی ایرانی و طاق‌های قوسی آجری، جلوه‌ای منحصر به فرد به این محله قدیمی شهر اردبیل بخشیده است. این پل که در گذشته محل عبور و مرور مردم بوده، امروزه بیشتر به عنوان نمادی از تاریخ و فرهنگ این دیار شناخته می‌شود.

کوه سبلان

کوه سبلان، بام ایران، با ارتفاع 4811 متر، سومین قله بلند ایران به شمار می‌رود. این کوه در 40 کیلومتری شمال غرب شهر اردبیل واقع شده است و به دلیل زیبایی منحصر به فرد، هر ساله کوهنوردان و طبیعت‌گردان زیادی را به خود جذب می‌کند.
کوه سبلان دارای یخچال‌های طبیعی، چشمه‌های آبگرم، و قله‌های مرتفع است. سبلان مقصد جذابی برای کوهنوردان و افرادیست که میخواهند از گرما فرار کنند.
کوهنوردان می‌توانند از طریق مسیرهای مختلف به قله سبلان صعود کنند. همچنین، در دامنه این کوه امکانات رفاهی و تفریحی مختلفی مانند پناهگاه، رستوران، و چایخانه وجود دارد.

غار یخگان

غار یخگان، اعجوبه ای از یخبندان در میان جاهای دیدنی اردبیل و در نزدیکی سبلان و در 25 کیلومتری شمال شرقی شهر اردبیل واقع شده است. این غار با داشتن یخ‌های دائمی و قندیل‌های یخی، یکی از منحصر به فردترین غارهای ایران به شمار می‌رود.
غار یخگان به دلیل دمای پایین و یخ‌های دائمی، در تمام فصول سال خنک است. بازدیدکنندگان از این غار باید لباس گرم به همراه داشته باشند.
در داخل غار یخگان، مسیرهای مختلفی برای بازدید وجود دارد که هر کدام زیبایی خاص خود را دارد. گردشگران می‌توانند از این مسیرها عبور کنند و از تماشای قندیل‌های یخی و یخ‌های دائمی لذت ببرند.

دشت مغان

دشت مغان، گنجینه‌ای از حاصلخیزی، در شمال استان اردبیل واقع شده است. این دشت با آب و هوای معتدل و خاک حاصلخیز، یکی از مهم‌ترین مناطق کشاورزی ایران به شمار می‌رود.
دشت مغان از لحاظ تاریخی و فرهنگی نیز اهمیت زیادی دارد. در این دشت، آثار باستانی و تپه‌های باستانی متعددی وجود دارد که قدمت آنها به دوران قبل از اسلام می‌رسد.
اگر دوست دارید در یک منظره طبیعی با آب و هوای خوب وقت بگذرانید دشت مغان برای شما یک گزینه عالی است. همچنین، در این دشت امکانات رفاهی و تفریحی مختلفی مانند هتل، رستوران، و اقامتگاه‌های بوم‌گردی وجود دارد.

تالاب جیران گلی

این تالاب با وسعتی حدود 12 هکتار، در ارتفاع 2200 متری از سطح دریا قرار دارد و به دلیل زیبایی منحصر به فرد، به نگین فیروزه‌ای مشکین شهر معروف است.
تالاب جیران گلی در تمام فصول سال، زیبایی خاص خود را دارد. در فصل بهار، با رویش گل‌ها و گیاهان در حاشیه تالاب، منظره‌ای بدیع و تماشایی خلق می‌شود. در تابستان، گرمای هوا مردم را به ساحل این تالاب خنک و دل‌انگیز می‌کشاند. در فصل پاییز، برگ‌های درختان رنگارنگ می‌شوند و منظره‌ای شگفت‌انگیز را به وجود می‌آورند. و در زمستان، سطح تالاب یخ می‌بندد و فرصتی برای تفریحات زمستانی مانند اسکی روی یخ را فراهم می‌کند.

آبشار کرکری

این آبشار با ارتفاع 40 متر و حجم آب زیاد، یکی از بلندترین و پرآب‌ترین آبشارهای استان اردبیل به شمار می‌رود.
آبشار کرکری در میان انبوه درختان و پوشش گیاهی سرسبز قرار دارد و منظره‌ای بدیع و تماشایی خلق می‌کند. این آبشار در تمام فصول سال، زیبایی خاص خود را دارد.
در فصل بهار، با رویش گل‌ها و گیاهان در اطراف آبشار، منظره‌ای دل‌انگیز و روح‌نواز به وجود می‌آید. در تابستان، خنکای آب آبشار، پناهگاهی ایده‌آل برای فرار از گرمای طاقت‌فرسای هوا است. در فصل پاییز، برگ‌های درختان رنگارنگ می‌شوند و منظره‌ای شگفت‌انگیز را به وجود می‌آورند. و در زمستان، آبشار یخ می‌بندد و منظره‌ای منحصر به فرد را خلق می‌کند.
مسیر دسترسی به آبشار کرکری از طریق جاده خاکی است و تا حدودی دشوار است. با این حال، زیبایی و طراوت این آبشار، سختی مسیر را جبران می‌کند.

آبشار چالاچوخور گرمی

آبشار چالاچوخور گرمی، رقصی خروشان در دل طبیعت، در 25 کیلومتری شمال شرقی شهر گرمی و در دامنه‌های کوه کیلک واقع شده است. این آبشار با ارتفاع 30 متر و حجم آب زیاد، یکی از بلندترین و پرآب‌ترین آبشارهای استان اردبیل به شمار می‌رود.
آبشار چالاچوخور در میان جنگل‌های انبوه و پوشش گیاهی سرسبز قرار دارد و منظره‌ای بدیع و تماشایی خلق می‌کند. این آبشار در تمام فصول سال، زیبایی خاص خود را دارد. در فصل بهار، با رویش گل‌ها و گیاهان در اطراف آبشار، منظره‌ای دل‌انگیز و روح‌نواز به وجود می‌آید. در تابستان، خنکای آب آبشار، پناهگاهی ایده‌آل برای فرار از گرمای طاقت‌فرسای هوا است.
در فصل پاییز، برگ‌های درختان رنگارنگ می‌شوند و منظره‌ای شگفت‌انگیز را به وجود می‌آورند. و در زمستان، آبشار یخ می‌بندد و منظره‌ای منحصر به فرد را خلق می‌کند.

آبشار هشتجین خلخال

آبشار هشتجین خلخال، مرواریدی در دل کوه، در جنوب شرقی شهر خلخال و در دامنه‌های کوه هشتجین واقع شده است. این آبشار با ارتفاع 70 متر و حجم آب کم، یکی از بلندترین و مرتفع‌ترین آبشارهای استان اردبیل به شمار می‌رود.
آبشار هشتجین در میان صخره‌های مرتفع و پوشش گیاهی پراکنده قرار دارد و منظره‌ای خاص و منحصر به فرد خلق می‌کند. این آبشار در تمام فصول سال، زیبایی خاص خود را دارد.
همچنین در فصل زمستان، آبشار یخ می‌بندد و منظره‌ای یخی و منحصر به فرد را خلق می‌کند.

پل معلق مشگین شهر

پل معلق مشگین شهر، شاهکاری از معماری مدرن، بر فراز رودخانه خیاوچایی در شهر مشگین شهر واقع شده است. این پل با ارتفاع 80 متر و طول 160 متر، بلندترین پل معلق پیاده‌روی جهان به شمار می‌رود.
پل معلق مشگین شهر از جنس فولاد و شیشه ساخته شده است و منظره‌ای 360 درجه از شهر و طبیعت اطراف آن را به نمایش می‌گذارد. این پل در شب با نورپردازی‌های زیبا، جلوه‌ای دیدنی و تماشایی به خود می‌گیرد.
پل معلق مشگین شهر، نه تنها به عنوان یکی از بلندترین پل‌های معلق پیاده‌روی جهان، یک جاذبه گردشگری منحصر به فرد به شمار می‌رود، بلکه نمادی از پیشرفت و نوآوری در این شهر نیز به حساب می‌آید.

دریاچه سوها

این دریاچه با وسعتی حدود 120 هکتار، بزرگترین دریاچه طبیعی استان اردبیل به شمار می‌رود.
دریاچه سوها در میان تپه‌های شنی و پوشش گیاهی پراکنده قرار دارد و منظره‌ای خاص و منحصر به فرد خلق می‌کند. این دریاچه در تمام فصول سال، زیبایی خاص خود را دارد.
در فصل پاییز، برگ‌های درختان رنگارنگ می‌شوند و منظره‌ای شگفت‌انگیز را به وجود می‌آورند. و در زمستان، سطح دریاچه یخ می‌بندد و فرصتی برای تفریحات زمستانی مانند اسکی روی یخ را فراهم می‌کند.

جاذبه‌های مذهبی شهر اردبیل

اردبیل به عنوان مهد تشیع در ایران، دارای جاذبه‌های مذهبی متعددی است که هر ساله زائران و گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند. در این مقاله، به معرفی برخی از مهم‌ترین اماکن مذهبی شهر اردبیل می‌پردازیم.

آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی

آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی، بنیانگذار سلسله صفوی، در مجموعه تاریخی بقعه شیخ در شهر اردبیل واقع شده است. این آرامگاه که از جمله نفیس‌ترین بناهای دوره صفویه به شمار می‌رود، در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده است.
آرامگاه شیخ صفی از بخش‌های مختلفی مانند گنبد الله‌الله، مقبره شیخ صفی، اندرونی، بیرونی، چاه اردبیل، و خلوتخانه تشکیل شده است. تزئینات این آرامگاه، شامل کاشی‌کاری، گچبری، و نقاشی، از ظرافت و زیبایی بی‌نظیری برخوردار است.

مسجد جامع اردبیل

مسجد جامع، که از جمله جاهای دیدنی اردبیل و مساجد تاریخی و باسابقه این شهر به شمار می‌رود، در مرکز شهر و در مجاورت آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی واقع شده است. این مسجد که در دوره سلجوقی احداث شده است، در طول تاریخ بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است.
مسجد جامع اردبیل از دو بخش شبستان و حیاط تشکیل شده است. شبستان این مسجد دارای ستون‌های سنگی و طاق‌های جناغی است و تزئینات آن شامل کاشی‌کاری، گچبری، و مقرنس است. حیاط این مسجد نیز دارای حوض و مناره است.

آرامگاه شیخ امین الدین جبرئیل

آرامگاه شیخ امین الدین جبرئیل، پدر شیخ صفی‌الدین اردبیلی، در روستای کلخوران در 3 کیلومتری شهر اردبیل واقع شده است. این آرامگاه که در دوره صفویه احداث شده است، از جمله بناهای تاریخی و مذهبی مهم استان اردبیل به شمار می‌رود.
آرامگاه شیخ امین‌الدین جبراییل از دو بخش گنبد و صحن تشکیل شده است. گنبد این آرامگاه از آجر ساخته شده است و تزئینات آن شامل کاشی‌کاری، گچبری، و مقرنس است. صحن این آرامگاه نیز دارای حوض و مناره است.
آرامگاه شیخ امین‌الدین جبرئیل، علاوه بر ارزش تاریخی و مذهبی، از نظر معماری نیز حائز اهمیت است. تزئینات این آرامگاه، نمونه‌ای از هنر و معماری دوره صفویه به شمار می‌رود.

سایر مکان‌های مذهبی

علاوه بر دو آرامگاه ذکر شده، مکان‌های مذهبی دیگری نیز در شهر اردبیل وجود دارد که از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مسجد جامع اردبیل: این مسجد که در دوره سلجوقی احداث شده است، از جمله مساجد تاریخی و باسابقه شهر اردبیل به شمار می‌رود.

مسجد عالی قاپو: این مسجد که در دوره صفویه احداث شده است، از جمله مساجد زیبا و باشکوه شهر اردبیل به شمار می‌رود.

بقعه سید صدرالدین: این بقعه که در دوره صفویه احداث شده است، مدفن یکی از نوادگان امام موسی کاظم (ع) است.

بقعه شیخ ابراهیم: این بقعه که در دوره صفویه احداث شده است، مدفن یکی از مشایخ صوفیه اردبیل است.

جاهای تاریخی اردبیل

شهر اردبیل، با قدمتی که به دوران پیش از اسلام می‌رسد، گنجینه‌ای از آثار تاریخی و باستانی را در خود جای داده است. در ادمه برخی از محبوب‌ترین مکان‌های تاریخی واقع در شهر اردبیل را معرفی می‌کنیم.

پل هفت چشمه

پل هفت چشمه، شاهکاری از معماری دوره صفوی، بر فراز رودخانه بالیقلو چای در شهر اردبیل واقع شده است. این پل با قدمتی که به دوران شاه عباس صفوی می‌رسد، از جمله پل‌های تاریخی و باارزش استان اردبیل به شمار می‌رود.
پل هفت چشمه از آجر و سنگ ساخته شده است و دارای هفت دهانه است.

خانه تاریخی رضازاده

خانه تاریخی رضازاده، که در دوره قاجار احداث شده است، در خیابان شهید بهشتی شهر اردبیل واقع شده است. این خانه که از جمله خانه‌های تاریخی و باارزش شهر اردبیل به شمار می‌رود، در حال حاضر به عنوان موزه باستان‌شناسی استان اردبیل مورد استفاده قرار می‌گیرد.
خانه تاریخی رضازاده از دو بخش اندرون و بیرونی تشکیل شده است. اندرون این خانه دارای تزئینات نفیس مانند کاشی‌کاری، گچبری‌های ظریف و نقاشی است. بیرونی این خانه نیز دارای حیاط، حوض، و تالار است.

بازار سرپوشیده اردبیل

بازار سرپوشیده اردبیل، که از جمله بازارهای تاریخی و باسابقه ایران به شمار می‌رود، در مرکز شهر اردبیل واقع شده است. قدمت این بازار به دوره صفویه می‌رسد و دارای راسته‌های متعدد و حجره‌های فراوان است.
در بازار سرپوشیده اردبیل انواع کالاهای مختلف مانند فرش، صنایع دستی، ادویه، و سوغات به فروش می‌رسد. این بازار، علاوه بر اینکه مکانی برای خرید و فروش است، به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری شهر اردبیل نیز به شمار می‌رود.
بازدید از این جاذبه‌های تاریخی، سفری به اعماق تاریخ شهر اردبیل و فرصتی برای آشنایی با فرهنگ و تمدن این دیار کهن است.

پیاده راه شیخ صفی الدین اردبیلی

پیاده راه شیخ صفی الدین اردبیلی، که در مجاورت مجموعه تاریخی بقعه شیخ صفی واقع شده است، از جمله مکان‌های محبوب گردشگری در شهر اردبیل به شمار می‌رود. این پیاده راه که با سنگفرش‌های سنتی و درختان کاج تزئین شده است، فضایی دل‌انگیز و آرامش‌بخش را برای قدم زدن و لذت بردن از منظره فراهم می‌کند.

در طول این پیاده راه، می‌توان از بناهای تاریخی متعددی مانند مسجد جامع، مسجد عالی قاپو، و بقعه شیخ صفی دیدن کرد. همچنین، در این مسیر، مغازه‌های متعددی وجود دارد که انواع سوغات و صنایع دستی اردبیل را به فروش می‌رسانند.

خانه ارشادی

خانه ارشادی، عمارتی کهن، باشکوه از جاهای دیدنی اردبیل در قلب این شهر تاریخی، یادگاری از دوران قاجار است. این خانه که در خیابان شهید بهشتی واقع شده، با معماری منحصر به فرد و تزئینات چشم‌نواز، گویی دریچه‌ای به سوی تاریخ می‌گشاید و روایتگر روزگاران گذشته است
. خانه ارشادی که در گذشته مالکیت خانواده ارشادی را داشته، در سال 1381 به اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل واگذار شده و پس از مرمت و بازسازی، به عنوان موزه مردم‌شناسی درهای خود را به روی عموم گشوده است.

خانه مناف زاده اردبیل

خانه مناف زاده، عمارتی باشکوه در خیابان شهید بهشتی اردبیل، بنایی از دوران سلطنت قاجار است. خانه مناف زاده که در گذشته مالکیت خانواده مناف زاده را داشته، در حال حاضر به عنوان هتل سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اقامت در این هتل، فرصتی است برای تجربه‌ای متفاوت و آشنایی با سبک زندگی سنتی ایرانیان.

خانه وکیل الرعایا

خانه وکیل الرعایا، عمارتی با عظمت و باشکوه در اردبیل، یادگاری از دوران قاجار است. این خانه با دیوارهای بلند آجری، برج‌های نگهبانی و حیاط وسیع، نمادی از ابهت و شکوه قدرت در آن دوران بوده است. اتاق‌های تودرتو با تزئینات نفیس مانند کاشی‌کاری، گچبری و نقاشی، ذوق و سلیقه معماران آن دوران را به رخ می‌کشد.
خانه وکیل الرعایا که در گذشته محل سکونت وکیل الرعایا، حاکم اردبیل بوده، در حال حاضر به عنوان موزه اسناد و مفاخر آذربایجان مورد استفاده قرار می‌گیرد. بازدید از این موزه، فرصتی است برای آشنایی با تاریخ و فرهنگ غنی آذربایجان و مشاهده اسناد و اشیاء تاریخی مربوط به این منطقه.

برج شاطر

برجی باوقار و استوار در شهر اردبیلبجا مانده از دوران صفویه است. این برج که در گذشته یکی از دروازه‌های شهر بوده، با ارتفاع بلند و دیوارهای آجری ضخیم، از شهر در برابر دشمنان محافظت می‌کرده است. چهار طبقه این برج با اتاق‌های متعدد، محل سکونت نگهبانان و سربازان بوده است.
برج شاطر که در حال حاضر کاربری خاصی ندارد، یکی از نمادهای تاریخی شهر اردبیل به شمار می‌رود. نمای باشکوه این برج، جلوه‌ای از عظمت و شکوه معماری دوران صفویه را به نمایش می‌گذارد.

محوطه باستانی قلعه خسرو

محوطه باستانی قلعه خسرو، که قدمت آن به دوره ساسانیان می‌رسد، در 15 کیلومتری شمال شرقی شهر اردبیل واقع شده است. این قلعه که از جمله آثار باستانی و باارزش استان اردبیل به شمار می‌رود، در حال حاضر در حال کاوش و بررسی توسط باستان‌شناسان است.
محوطه باستانی قلعه خسرو از بخش‌های مختلفی مانند ارگ، بارو، و برج و بارو تشکیل شده است. بقایای این بخش‌ها، نشان از عظمت و شکوه این قلعه در دوران گذشته دارد.

خانه صادقی

خانه صادقی، عمارتی باشکوه از دوران قاجار، یادآور ذوق و هنر ایرانیان در آن دوره است. این خانه با معماری چشم‌نواز و تزئینات منحصر به فرد، دریچه‌ای به سوی فرهنگ و سبک زندگی گذشتگان می‌گشاید. قدم زدن در تالارها و اتاق‌های این خانه، حس زندگی در دوره‌ای دیگر از تاریخ را به شما القا می‌کند.
خانه صادقی در اواخر دوره قاجار توسط یکی از ثروتمندان شهر مشگین شهر بنا شده است. این خانه در طول سال‌ها شاهد وقایع تاریخی متعددی بوده و کاربری‌های مختلفی از جمله منزل مسکونی، محل برگزاری جلسات و رویدادهای مهم و حتی اداره‌ای دولتی را تجربه کرده است.

حمام تاریخی اوچدکان

حمام تاریخی اوچدکان، یکی از قدیمی‌ترین جاهای دیدنی اردبیل و حمام‌های مشگین شهر است که قدمت آن به دوره صفویه می‌رسد. این حمام با معماری منحصر به فرد و تزئینات چشم‌نواز، یادآور ذوق و هنر ایرانیان در آن دوره است. حمام اوچدکان در سال 1379 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
حمام اوچدکان در زمان حکومت شاه عباس صفوی و به دستور او بنا شده است. این حمام در طول سال‌ها مورد استفاده مردم مشگین شهر بوده و کاربری‌های مختلفی از جمله حمام عمومی، گرمخانه و محل برگزاری مراسم سنتی را تجربه کرده است.

آرامگاه شاه اسماعیل

آرامگاه شاه اسماعیل، محل دفن نخستین پادشاه سلسله صفوی، یکی از مهم‌ترین اماکن تاریخی و مذهبی مشگین شهر است. این آرامگاه با معماری منحصر به فرد و تزئینات چشم‌نواز، یادآور شکوه و عظمت دوره صفویه است. آرامگاه شاه اسماعیل در سال 1356 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آرامگاه شاه اسماعیل پس از مرگ وی در سال 1524 میلادی (906 هجری شمسی) بنا شده است. این آرامگاه در طول سال‌ها مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته و در حال حاضر یکی از زیارتگاه‌های مهم شیعیان در ایران است.

گورستان تاریخی شهر یری مشگین شهر

گورستان تاریخی شهر یری، یکی از قدیمی‌ترین گورستان‌های ایران است که قدمت آن به دوره اشکانیان می‌رسد. این گورستان با سنگ قبرها و بقایای بناهای تاریخی، گنجینه‌ای از اطلاعات را در مورد فرهنگ و تمدن گذشته ایران در اختیار مورخان و باستان‌شناسان قرار می‌دهد. گورستان تاریخی شهر یری در سال 1381 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
گورستان تاریخی شهر یری در دوران اشکانیان و ساسانیان مورد استفاده بوده است. این گورستان در طول سال‌ها متروکه شده و به مرور زمان بخشی از آن تخریب شده است. باستان‌شناسان در کاوش‌های خود در این گورستان، اشیاء و بقایای متعددی از جمله ظروف سفالی، زیورآلات، سکه‌ها و اسکلت انسان کشف کرده‌اند.

موزه‌های شهر اردبیل

اردبیل، شهری با قدمت کهن، فرهنگ غنی و جاذبه های گردشگری، دارای موزه‌های متعددی است که هر کدام گنجینه‌ای از تاریخ، هنر و فرهنگ این شهر را به نمایش می‌گذارند. در ادامه به معرفی برخی از مهم‌ترین موزه‌های اردبیل می‌پردازیم:

موزه مردم‌شناسی اردبیل

موزه مردم‌شناسی اردبیل واقع در میدان عالی قاپو، جنب بقعه شیخ صفی، حمام تاریخی آقانقی در حمام تاریخی آقانقی واقع شده است و به نمایش آداب و رسوم، فرهنگ و شیوه زندگی سنتی مردم اردبیل در دوره‌های مختلف تاریخی می‌پردازد. در این موزه می‌توانید شاهد مجموعه‌های ارزشمندی از لباس‌های محلی، زیورآلات، اشیاء و لوازم زندگی روزمره، ابزار و ادوات کشاورزی و صنعتی و همچنین ماکت‌هایی از خانه‌های سنتی و فضاهای مختلف زندگی در اردبیل قدیم باشید.

جاذبه‌های موزه:

مجموعه‌های لباس‌های محلی با قدمت‌های مختلف

زیورآلات و اشیاء تزئینی

اشیاء و لوازم زندگی روزمره

ابزار و ادوات کشاورزی و صنعتی

ماکت‌های خانه‌های سنتی و فضاهای مختلف زندگی

غرفه‌های مربوط به مشاغل سنتی

بخش اسناد و عکس‌های تاریخی

موزه تاریخ طبیعی اردبیل

موزه تاریخ طبیعی از جمله جاهای دیدنی اردبیل در طبقه دوم عمارت شهرداری اردبیل واقع شده است و به نمایش نمونه‌های مختلفی از جانوران، گیاهان و سنگواره‌ها از سراسر جهان می‌پردازد. در این موزه می‌توانید شاهد اسکلت کامل حیوانات، حشرات، پرندگان، خزندگان و دوزیستان باشید. همچنین مجموعه‌های ارزشمندی از سنگواره‌ها و فسیل‌های مربوط به دوره‌های مختلف زمین‌شناسی در این موزه به نمایش گذاشته شده است.

جاذبه‌های موزه:

اسکلت کامل حیوانات مختلف

مجموعه‌های حشرات، پرندگان، خزندگان و دوزیستان

سنگواره‌ها و فسیل‌های مربوط به دوره‌های مختلف زمین‌شناسی

غرفه‌های مربوط به زیستگاه‌های مختلف

بخش آموزش و پژوهش

موزه صنایع دستی اردبیل

موزه صنایع دستی از جاهای دیدنی اردبیل در خیابان شهید مطهری واقع شده است و به نمایش آثار فاخر و نفیس هنرمندان اردبیلی در رشته‌های مختلف صنایع دستی می‌پردازد. در این موزه می‌توانید شاهد مجموعه‌های ارزشمندی از قالیچه‌های دستبافت، سفالینه‌ها، سبدهای حصیری، چرم‌های ظریف، فلزکاری‌های نفیس و آثار چوبی منقش باشید.

جاذبه‌های موزه:

مجموعه‌های قالیچه‌های دستبافت در طرح‌ها و رنگ‌های مختلف

سفالینه‌ها و سرامیک‌های منقش

سبدهای حصیری با ظرافت و تنوع بالا

چرم‌های ظریف و نقش‌دار

فلزکاری‌های نفیس از جمله ظروف، زیورآلات و اشیاء تزئینی

آثار چوبی منقش و معرق

موزه چینی خانه اردبیل

موزه چینی خانه اردبیل در عمارتی تاریخی به همین نام واقع شده است و به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری و فرهنگی شهر اردبیل شناخته می‌شود. این موزه در سال 1354 پس از مرمت و بازسازی عمارت چینی خانه، به روی عموم مردم گشوده شد و از آن زمان تاکنون، محل نگهداری و نمایش مجموعه‌های ارزشمندی از ظروف چینی، اشیاء عتیقه و آثار هنری از دوره‌های مختلف تاریخی است.
عمارت چینی خانه در دوره قاجار به دستور اسکندر خان شجاع الدوله، از حکام برجسته اردبیل، بنا شده است. شجاع الدوله که از ثروتمندان و افراد با نفوذ در دوره قاجار بود، به دلیل علاقه وافرش به ظروف چینی، مجموعه نفیس و ارزشمندی از این ظروف را گردآوری کرده بود. او این ظروف را در تالارها و اتاق‌های مختلف عمارت خود به نمایش می‌گذاشت.

موزه باستان شناسی اردبیل

موزه باستان شناسی اردبیل در میدان عالی قاپو، جنب بقعه شیخ صفی واقع شده است و به نمایش آثار باستانی کشف شده از محوطه‌های تاریخی استان اردبیل و همچنین سایر نقاط ایران می‌پردازد. در این موزه می‌توانید شاهد سفالینه‌ها، ابزار و ادوات فلزی، مجسمه‌ها، زیورآلات و سکه‌های مربوط به دوره‌های مختلف پیش از تاریخ، دوران باستان و دوران میانه باشید.

جاذبه‌های موزه:

سفالینه‌ها و اشیاء سفالی مربوط به دوره‌های مختلف پیش از تاریخ و دوران باستان

ابزار و ادوات فلزی از جمله ادوات جنگی، کشاورزی و ابزارآلات روزمره

مجسمه‌ها و تندیس‌های مربوط به دوره‌های مختلف تاریخی

زیورآلات و اشیاء تزئینی از جمله گردنبند، دستبند، گوشواره و انگشتر

سکه‌های مربوط به دوره‌های مختلف تاریخی

موزه مفاخر دینی اردبیل

از جمله جاهای دیدنی اردبیل موزه مفاخر دینی در خیابان شهید بهشتی، جنب مسجد جامع اردبیل است و به نمایش زندگی و آثار علمای بزرگ و برجسته اردبیل می‌پردازد. در این موزه می‌توانید شاهد اسناد و مدارک، دستخط‌ها، کتاب‌ها و اشیاء شخصی مربوط به علمای نامداری از جمله شیخ صفی‌الدین اردبیلی، ملاصدرا، میرزا جواد مجتهد اردبیلی و آیت‌الله شهید مدنی باشید.

جاذبه‌های موزه:

اسناد و مدارک مربوط به زندگی و فعالیت علمای بزرگ اردبیل

دستخط‌ها و تألیفات علمای برجسته

کتاب‌های خطی و چاپی در زمینه‌های مختلف مذهبی و علمی

اشیاء شخصی و لوازم مورد استفاده علمای نامدار

بخش سمعی و بصری برای نمایش فیلم‌ها و عکس‌های مربوط به زندگی و آثار علمای اردبیل

توریسم و بلاگری

صنعت گردشگری در نیم قرن اخیر آنچنان دچار دگرگونی و تنوع گشته که ماهیت و کارکرد آن را نیز با تحول شگرف همراه کرده است. یکی از ابعاد تحولی در صنعت گردشگری؛ ظهور کسب و کارهای نوین و درآمدهای سرشار آن است.

توریسم بلاگری مصداق بارزی از پیوند صنعت گردشگری و ظرفیت شبکه و فضای مجازی است که یکی از کسب و کارهای جدید در این حوزه به شمار میرود. امروزه فضای مجازی، آنچنان جایگاهی پیدا نموده که برخی با استفاده از روش‌های یادگیری نفوذ بر اذهان مردم، توانستند در مدت زمان کوتاهی، از آن به درآمد و ثروت برسند و کسب و کارهای نوینی را راه‌اندازی کنند.

قابل توجه است که این رشته فعالیت سابقه های دیرینه به قدمت ایران کهن را دارد و افراد بیشماری نظیر ناصر خسرو قبادیانی تا محمدعلی اسلامی ندوشن در سفرنامه‌های خود شرحی از احوال و اوضاع زمانه را در طول سفر شرح داده اند و با نگاه تیزبینانه و زیرکانه مکانهای مورد بازدید را توصیف کرده اند به گونه ای که خواننده احساس همذات پنداری آشکاری پیدا میکند.

اما در هزاره بیست و یکم و بخصوص در یک دهه اخیر؛ سفرنامه ها و به تصویرکشیدن مقاصد گردشگری، به لطف شبکه های مجازی و ظرفیت‌های تصویری، دچار تغییرات عمدهای گشته که هم نمادی از توسعه صنعت گردشگری است و هم عقب‌ماندگی و غفلت از بیانهای ادیبانه و نثرها و مکتوبات پیشین است زیرا به تصویرکشیدن آثار گردشگری بیش از توصیف ادبیانه آن مورد توجه است.

توریسم بلاگرها نمادی از گردشگران خوش ذوق و خوش سفری هستند که در مورد جاذبه‌های گردشگری، بافت تاریخی، رستوران‌ها، غذاها، هتل‌ها، فرهنگ بومی، نوع پوشش، آداب و رسوم و هر آن‌چه که دیدن و شنیدن آن برای سایر افراد جذاب باشد، صحبت می‌کنند و تصاویر حیرت انگیز و زیبایی را نیز به اشتراک می‌گذارند. آن‌ها از این طریق مقاصد گردشگری دنیا را به دیگران معرفی کرده و سایر افراد را تشویق به سفر می‌کنند.

این فعالیت که سابقه آن دیرینه و کهن است یک منبع درآمد قابل توجهی را برای توریسم بلاگر به همراه دارد و همچنین مقصد گردشگری را به سراسر جهان معرفی میکند و میتواند در ارتقای مقصد گردشگری موثر واقع شود.

میتوان گفت که توریسم بلاگری یک فعالیت شغلی و حرفه ای است که فرد با تولید محتواهای عامه پسند و در عین حال تخصصی تلاش میکند تعداد مخاطبان و دنبال کنندگان خود را افزایش دهد و در معرض توجهات قرار گیرد. دقیقا در این نقطه؛ درآمدزایی نیز حاصل میشود.

به عنوان مثال در ایران ده ها بلاگر معروف در عرصه گردشگری وجود دارد که بخش عمده ای از درآمدهای آنان از محل تبلیغات مرتبط با محصولات و خدمات گوناگون کسب میگردد و معمولا هرچه مخاطبان و دنبال کنندگان افزایش یابد، درآمد نیز به موازات آن روند افزایشی خواهد داشت.

قابل توجه است که در فعالیت توریسم بلاگرها برخی اقدامات غیرحرفه ای همچون ایجاد حاشیه، رفتارهای نامتناسب با عرف جامعه، رفتارهای هنجارشکنانه و … نیز میتواند منجر به افزایش دنبال کنندگان گردد که میزان درآمد را نیز افزایش میدهد اما این اقدامات هیچ نسبتی با صنعت بااصالت گردشگری ندارد و از خطرات بالقوهای محسوب میشود که یقینا در دراز مدت به صنعت گردشگری آسیب خواهد زد.

توریسم بلاگرهای حرفه ای و دغدغه مند بصورت تخصصی جامعه و مکان گردشگری را به تصویر میکشند و در تبلیغات و بازاریابی نیز خدمات و محصولات مرتبط با صنعت گردشگری را عرضه میکنند و تمامی درآمدها نیز از این محل حاصل میشود.

 دکتر ایدا احمدیان. استاد دانشگاه علمی کاربردی.
رسانه گردشگری راه بلد

نگاهی اجمالی به وضعیت گردشگری داخلی از منظر دسترس‌ پذیری برای اقشار مختلف جامعه

با بررسی وضعیت آمار و ارقام شاخص‌های کمّی وکیفی گردشگری داخلی می‌توان به وجود مسئله جدی در امکان بهره‌مندی از مزایای گردشگری در بین دهک های متوسط و پایین و افراد معلول و سالمند جامعه پی برد. بین سال های ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ از نظر کمیت (به جز ایام محدودیت های بیماری کرونا) گردشگری داخلی در ایران رو به افزایش بوده است.

با وجود این آمارها نشان از کوچک شدن سهم سفر و تفریح از سبد هزینه خانواده های ایرانی دارد. کمیت سفرها به دلیل عواملی چون تکرار سفر خانوارهای برخوردار یا افزایش سفرهای اجباری بوده و این امر موجب توسعه کیفی این حوزه نشده است.

یکی از موارد قابل توجه عدم توزیع متوازن مکانی و زمانی سفرهای داخلی در سراسر کشور است، به طوری که بیش از ۵۰ درصد سفرها در محدوده کمتر از ۲۰ درصد استان های کشور و عمدتاً در ایام نوروز و چند تعطیلی متراکم مناسبتی صورت می گیرد. علاوه بر آن عمدتاً این سفرها با خودروی شخصی (۷۷ درصد) و مبتنی بر اقامت در خانه آشنایان و بستگان (۷۶ درصد) است.

بررسی نسبت هزینه های تفریح و سرگرمی به هزینه کل در سبد مصرفی خانوارهای شهری نشان می دهد طی سال های گذشته هزینه‌های تفریح و سرگرمی با کاهش قابل توجهی روبه رو بوده، به طوری که سهم هزینه های مربوط به تفریح و سفر از ۰.۷۱ درصد سال ۱۳۹۰ به ۰.۳۸ درصد در سال ۱۴۰۰ رسیده است.

این امر سبب شده سهم های هزینه اقامت، حمل ونقل، خرید سوغاتی و هزینه تور و گشت در برنامه های سفر خانوار ایرانی کاهش یابد که نمایی از کاهش کیفیت گردشگری داخلی است. همچنین فقدان آمار و ارقام مستند در مورد وضعیت بهره مندی معلولین و سالمندان از مزایای گردشگری موجب شده تا امکان بررسی دقیق این حوزه فراهم نشود. هرچند شواهد عینی نشان از دسترس پذیری پایین این گروه به سفر دارد و فقدان سیاست های حمایتی جهت بهره‌مندی از سفر برنامه‌ریزی شده برای این قشر مشهود است. این شرایط درصورتی رخ داده است که جمعیت سالمندان و معلولین کشور روند رو به رشدی را طی می‌کند و در سال‌های گذشته از سفر با کیفیت و برنامه‌ریزی شده محروم بودند.

یکی از راه‌های کاهش هزینه‌های سفر و برخورداری از تخفیف‌ها، انجام سفرهای گروهی و یا تور است، درحالی که گرایش عمومی به این گونه از سفرها روند رو به رشدی را نشان نمی‌دهد. همچنین وضعیت تعداد سفرهای خانوار در استان های مختلف نشان از فقدان سیاستگذاری مبتنی بر الگوی آمایش سرزمینی است. به شکلی که مقاصد گردشگری مکمل در مجاورت مناطق پرجمعیت تقویت نشده است تا به کاهش مسافت و افزایش فرصت دسترسی منجر شود. این موضوع را می توان در کنار توزیع و ساماندهی تعطیلات به منظور مدیریت زمانی سفرها به عنوان ابزار سیاستی نیز مورد نظر قرار داد. بررسی عملکرد سیاست های موجود نشان می دهد که به دلیل عدم ضمانت اجرایی، ابهام در متن قوانین، عدم تأمین اعتبار در بودجه های سنواتی و ناهماهنگی بین بخشی، ظرفیت های قانونی موجود برای توسعه گردشگری دسترس پذیر ناموفق بوده و لازم است تا در قبال آن اقدامات تقنینی و نظارتی صورت گیرد.

بنابراین پیشنهاد می شود تا ضمانت اجرایی و امکان نظارت بر سند راهبردی گردشگری توسط شورای عالی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فراهم شود. همچنین ماده (۳) و تبصره های آن از فصل دوم قانون حمایت از حقوق معلولان مصوب سال ۱۳۹۸ با رویکرد دسترس پذیری سفر و بهره مندی افراد معلول از زیرساخت و تأسیسات گردشگری اصلاح شود.

شایان ذکر است برای تقویت گردشگری داخلی و افزایش سفرهای اختیاری با تأکید بر دسترس پذیر کردن تمامی اقشار جامعه، پیش نویسی با محوریت ارائه وام کم بهره، اولویت بندی توسعه زیرساخت های گردشگری بین راهی، تهیه اطلس و برنامه گردشگری تخصصی با تأکید بر ظرفیت های بومی و محلی، بهبود زیرساخت حمل ونقل عمومی و همچنین مدیریت تعطیلات در کشور ارائه شود.

دکتر مهدی کزازی

گردشگری پایدار چیست

در قرن 21 سفر جز ضروری زندگی  افراد شده است  و افراد بخاطر فرار از مشکلات زندگی شهری و صنعتی شدن به دنبال خروج از شرایط زندگی عادی هستند. ازطرفی رشد و توسعه وسایلی ارتباطی  و حمل و نقل هم به این امر کمک بیشتری کرده است گاهی سفرهای ما به محیط اطراف خسارات جبران ناپذیری وارد می کند پس گردشگری پایدار به منظور کاهش خسارات ناشی از سفر به انسان و محیط  کم کم نضج گرفت در واقع شیوه ای از سفر است که گردشگران تلاش می کنند تاثیرات منفی سفر را بر محیط زیست  و جامعه و اقتصاد کمتر کنند یا اثرات مثبت ان را افزایش دهند  و همواره تعادل بین این 3 مورد را حفظ کنند ( گردشگری مسولانه )  در این سیاست رفاه جامعه محلی یک فاکتور اصلی در نظر گرفته شده است  که پیش شرط همه اینها افزایش اگاهی و دانش و فرهنگ سازی می باشد در این نوع از گردشگری تاکید بر کاهش مصرف بیش از اندازه  و جلوگیری از اتلاف است  تنوع زیستی و محیطی هم باید حفظ گردد  و از همه مهمتر اینکه این گردشگری همراه با برنامه ریزی دقیق است  و افق بلند مدت را نگاه می کند که نتیجه ان حفظ منابع برای ایندگان می باشد از سوی دیگر تاکید ویژه ای بر اقتصاد محلی  دارد  و یکی از اولویتهای ان مشارکت با مردم محلی است  و از همه مهمتر باید کارکنان این بخش را اموزش داد تا اطلاعات به روزی داشته باشند به طور خلاصه باید گفت طبق اعلامیه کیپ تاون در 2002 برای این مورد توافق شد که در گردشگری مسولانه محل های زندگی افراد بهبود یابد و حتی محلهای بهتری برای بازدید گردشگران فراهم اید .

دکتر مهدی کزازی

رتبه نامناسب ایران در جذب جهانگرد خارجی

سالهاست که همه می‌دانند ایران کمتر از یک دهم ترکیه، یک پنجم عربستان و یک پنجم امارات متحده عربی جهانگرد خارجی جذب می‌کند و از این نظر در رتبه نامناسبی در جهان قرار دارد. سعید خسروی کارشناس ارشد مردم شناسی در یادداشتی نوشت: سهم ایران در ورود جهانگرد طی سال‌های اخیر نسبت به سال‌های قبل تغییری نکرده و با توجه به پتانسیل‌های گسترده و گوناگون کشورمان در بخش‌های گردشگری بیش از هر امری حکایت از عقب ماندگی این بخش دارد.

سالهاست که همه می‌دانند ایران کمتر از یک دهم ترکیه، یک پنجم عربستان و یک پنجم امارات متحده عربی جهانگرد خارجی جذب می‌کند و از این نظر در رتبه نامناسبی در جهان قرار دارد. این در حالی است که در واقع توریسم به عنوان یکی از اساسی ترین و مهمترین فعالیت‌های اقتصادی جهان به طور میانگین ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی و ۱۰ درصد اشتغال به کار در سطح جهان را به خود اختصاص داده و برای بعضی از کشورها مهم ترین فعالیت اقتصادی سودآور است. در این بین در واقع سهم ایران در ورود جهانگرد طی سال‌های اخیر نسبت به سال‌های قبل تغییری نکرده و با توجه به پتانسیل‌های گسترده و گوناگون کشورمان در بخش‌های اکو توریسم، توریسم درمانی و وجود صدها اثر باستانی و… بیش از هر امری حکایت از عقب ماندگی این بخش از صنعت در کشور ماست.

در این بین بین پرسشی که فرا روی ما است رفتار ما با گردشگر و چگونگی برخود با آنها است. یعنی در زمانی که هجمه رسانه‌ای جهانی بر ضد ایران در سه دهه گذشته تصویری عقب مانده و افراط گرا از ایران به نمایش گذاشته‌اند ما باید چگونه رفتاری با گردشگران خارجی داشته باشیم. پاسخ آن است که نحوه‌ی رفتار با گردشگر خارجی به عنوان یکی از موثرترین مولفه‌های توسعه‌ی صنعت سبز گردشگری، در ایران دارای کاستی‌هایی است که تنها با آموزش تخصصی و نظارت دقیق تر برطرف خواهد شد و گردشگر با رضایت کامل کشور را ترک خواهد کرد.

در این بین هر گردشگر در طول سفر خود با افراد مسوول و مردمان عادی، مسوولان فرودگاه، راهنمای تور، راننده وسایل نقلیه، فروشندگان و… در کشور میزبان، رو به رو می‌شود و رفتار تمامی این افراد نقش تعیین کننده‌یی در میزان رضایت گردشگر دارد. در این بین هر یک از افرادی که گردشگر در مسیر سفر خود با آنها روبرو می شود، به عنوان نماینده «فرهنگ ایرانی» هستند لذا موضوع چگونگی رفتار با یک گردشگر نه تنها در جلب رضایت گردشگر و ایجاد فرصت های بعدی برای حضور وی در کشور مهم است بلکه سبب شکل گیری تصویری منفی و یا مثبت در ذهن گردشگر در مورد کشور خواهد شد.

در این حال نحوه رفتار با گردشگر همچون سایر حوزه‌های صنعت گردشگری در ایران دارای کاستی‌ها و نواقصی است. چنانچه گاه گردشگران خارجی به منظور کنترل مدارک و انگشت نگاری در فرودگاه‌ها یا حتی مرزهای زمینی، مدتی طولانی متوقف می‌شوند و همین امر نوعی ضد تبلیغ است. در مقابل نیز برخوردهای نامناسب در باره‌ی نوع پوشش گردشگران و رعایت نکردن حجاب کامل از سوی گردشگر گاه موجب نارضایتی گردشگر است لذا بهبود رفتار با گردشگر بسیار راحت تر از تقویت زیرساخت هایی نظیر هتل، غذاخوری و پرواز است. یعنی اگر«رفتار مردم با گردشگر» و «رفتار ارگان‌ها و سازمان‌های مربوط با گردشگر» و برخورد تحکمی با گردشگر به محض ورود باید مورد توجه قرار گیرد. چرا که با توجه به وضعیت سایر مناطق اکنون بسیاری از افزایش ۵۰ تا ۶۰ درصدی ورود گردشگران به کشور و قرار گرفتن ایران در فهرست ۲۰ کشور مقصد گردشگری جهانی هم سخن می گویند.

گردشگری سلامت چالش ها و راهکارها

گردشگری سلامت یعنی استفاده از خدماتی که باعث تغییراتی مثبت در روحیه و رفتار انسان شود و بیشتر از 24 ساعت و کمتر از یکسال و بدور از محل زندگی و سکونت فرد باشد و از 3 بخش گردشگری پزشکی ( عملهای جراحی ) و گردشگری طبیعت درمانی ( چشمه اب گرم و ماساژ و دریاچه نمک …) و گردشگری تندرستی ( ارامش ) تشکیل شده است . این نوع گردشگری بعد از نفت و خودرو سازی پردرامدترین صنعت دنیاست . به ازای جذب هر7 گردشگر خارجی یک شغل در کشور ایجاد می شود ولی برای گردشگری سلامت هر 4 نفر یک شغل است .
گردشگری پزشکی زمانی شکل می گیرد که مصرف کننده برای دریافت خدمات ضروری پزشکی از مرزهای بین المللی خارج شوند که یکی از انگیزه های انها هم می تواند گریز از قید و بندهای نظام پزشکی کشور خودشان باشد ویزاهای بسیار سریعتر و بدور از تشریفات قانونی انجام می شود در این نوع گردشگری مشکل فرهنگی و بویژه زبانی وجود دارد مثلا فرد در بازگشت به کشور خود اگر دچار عفونت شود ناهمترازی سطوح پزشکی دو کشور مسله ساز است همچنین فقدان زیر ساخت مشابه در کشور میزبان مثلا غذای بی کیفیت – بعداشت کم – نداشتن رفتاری دوستانه –نبودن سیستم قیمت گذاری یکسان – حتی قاچاق اعضا بدن … همه از تبعات ان می باشد .
حدود 83 درصد این نوع بیماران با همراه یا همراهان خود سفر می کنند و 90 انها در کشور میزبان درگیر فعالیتهای گردشگری می شوند و همین امر یک گردش مالی گسترده ای را به دنبال می اورد و علاوه بر هزینه های پزشکی باید هواپیما و اقامت و هتل … را هم به ان اضافه کرد پیش بینی می شود 3 تا 4 درصد مردم دنیا به قصد درمان سفر کنند که در 2025 ارزش ان به 1000 میلیارد دلار خواهد رسید .
کشورهاییکه فاقد قوانین مدون در مورد حقوق بیماران بین الملل هستند با چالشهایی مواجه می شوند که نتیجه ان نارضایتی و خدشه دار کردن صنعت توریسم درمانی کشور مقصد است و در صورت بروز حادثه و شکایت و یا فوت بیماران خارجی تبعات ان به گردشگری سلامت کشور ضربه می زند . در بعضی کشورها دلالانی هستند که بیماران را صید کرده و از نااگاهی انها از قوانین ، سو استفاده کرده و فقط عوامل مادی و سود اور خود را در نظر می پیرند نه سلامت بیمار را . در بعضی کشورها هم موسسات و شرکتهای هستند که شناسنامه دار بوده و تمام امور مربوط به یک بیمار را در کشور انجام می دهند و توافقنامه هایی بین هتل ها و بیمارستانها و اژانس ها و شرکت های حمل و نقل و حتی مراکز توریستی و تاریخی….. منعقد می شود تا گردشگران سلامت خاطرات خوبی را در کشور میزبان داشته باشند .
ایران رتبه 46 در جذب گردشگر سلامت دارد که عمده انها در شیراز و یزد و مشهد و تهران متمرکز شده اند. این نوع گردشگران بیشتر از اسیای میانه و قفقاز و خلیج فارس می ایند و باعث اشتغال زایی و کسب درامد برای کشورمان می شوند قیمت پایین و کیفیت بالا و لیست انتظار کوتاه زما نی از نقاط قوت گردشگری سلامت ایران است.

دکتر مهدی کزازی