تغییرات در تفکر و حافظه با افزایش سن ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد. این تغییرات همیشه باعث نگرانی نیست . اما زمانی که آنها شروع به مختل کردن زندگی روزمره می کنند، می تواند نشان دهنده اولین نشانه های زوال عقل باشد.
به گزارش پایگاه خبری پهنه پرواز زوال عقل یک اصطلاح کلی است که برای توصیف طیف وسیعی از سندرمها استفاده میشود که منجر به تغییر در حافظه، تفکر و/یا رفتار به دلیل انحطاط در مغز میشود. برای برآورده ساختن معیارهای زوال عقل، این تغییرات باید به اندازه کافی مشخص شوند تا با فعالیت های معمول تداخل داشته باشند و حداقل در دو جنبه مختلف تفکر یا حافظه وجود داشته باشند.
برای مثال، ممکن است شخصی در به خاطر سپردن قبوض مشکل داشته باشد و در مناطقی که قبلاً آشنا بود گم شود.
کمتر دیده شده است که زوال عقل در کودکان نیز رخ دهد . این به دلیل آسیب مغزی پیشرونده مرتبط با بیش از 100 اختلال ژنتیکی نادر است. این می تواند منجر به تغییرات شناختی مشابهی شود که در بزرگسالان می بینیم.
آلزایمر چیست؟
آلزایمر شایع ترین نوع زوال عقل است که حدود 60 تا 80 درصد موارد را تشکیل می دهد.
بنابراین جای تعجب نیست که بسیاری از مردم از واژه های زوال عقل و آلزایمر به جای یکدیگر استفاده می کنند.
تغییرات در حافظه رایج ترین علامت آلزایمر است و این همان چیزی است که عموم مردم اغلب با آن مرتبط هستند. به عنوان مثال، فرد مبتلا به آلزایمر ممکن است در یادآوری رویدادهای اخیر یا پیگیری روز یا ماه بودن آن مشکل داشته باشد.
ما هنوز دقیقاً نمی دانیم که چه چیزی باعث آلزایمر می شود . با این حال، می دانیم که با تجمع دو نوع پروتئین به نام آمیلوئید بتا و تاو در مغز مرتبط است .
در حالی که همه ما مقداری آمیلوئید β داریم، زمانی که مقدار زیادی از آن در مغز انباشته شود، به هم می چسبد و پلاک هایی را در فضاهای بین سلول ها تشکیل می دهد. این پلاک ها باعث آسیب (التهاب) به سلول های مغزی اطراف می شوند و منجر به اختلال در تاو می شود.
تاو بخشی از ساختار سلول های مغزی را تشکیل می دهد اما در آلزایمر پروتئین های تاو “درهم” می شوند. این برای سلول ها سمی است و باعث مرگ آنها می شود. سپس تصور میشود که یک حلقه بازخورد رخ میدهد که باعث تولید آمیلوئید-β بیشتر و تاو غیرطبیعیتر میشود و آسیب به سلولهای مغز را تداوم میبخشد.
آلزایمر می تواند با سایر اشکال زوال عقل مانند زوال عقل عروقی نیز رخ دهد . این ترکیب رایج ترین نمونه از زوال عقل مختلط است .
زوال عقل عروقی
دومین نوع شایع زوال عقل، دمانس عروقی است . این ناشی از اختلال در جریان خون به مغز است. از آنجایی که تغییرات در جریان خون می تواند در سراسر مغز رخ دهد، علائم زوال عقل عروقی می تواند متفاوت تر از تغییرات حافظه باشد که معمولاً در آلزایمر مشاهده می شود.
به عنوان مثال، زوال عقل عروقی ممکن است به صورت گیجی عمومی، کند شدن تفکر، یا مشکل در سازماندهی افکار و اعمال ظاهر شود. خطر ابتلا به زوال عقل عروقی در صورت ابتلا به بیماری قلبی یا فشار خون بالا بیشتر است.
فراموشی پیشانی گیجگاهی
برخی از افراد ممکن است متوجه نباشند که زوال عقل همچنین می تواند بر رفتار و/یا زبان تأثیر بگذارد. ما این را در اشکال مختلف زوال عقل فرونتومپورال می بینیم.
نوع رفتاری دمانس فرونتوتمپورال دومین شکل شایع (بعد از بیماری آلزایمر) زوال عقل با شروع جوانتر (زوال عقل در افراد زیر 65 سال) است.
افرادی که با این مشکل زندگی می کنند ممکن است در تفسیر و پاسخ مناسب به موقعیت های اجتماعی با مشکل مواجه شوند. به عنوان مثال، آنها ممکن است نظرات بیخطر یا توهینآمیز داشته باشند یا به فضای شخصی افراد حمله کنند.
زوال عقل معنایی نیز نوعی زوال عقل پیشانی گیجگاهی است و منجر به مشکل در درک معنای کلمات و نامگذاری اشیاء روزمره می شود.
زوال عقل با بدن های لوی
زوال عقل با اجسام لوی ناشی از اختلال در تنظیم نوع دیگری از پروتئین به نام α-سینوکلئین است. ما اغلب این را در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون می بینیم .
بنابراین افراد مبتلا به این نوع زوال عقل ممکن است حرکات خود را تغییر داده باشند، مانند حالت خمیده، حرکت کردن و تغییر در دست خط . علائم دیگر شامل تغییرات در هوشیاری، توهمات بینایی و اختلال قابل توجه در خواب است .
اگر شما یا یکی از نزدیکانتان نگران هستید، اولین کاری که باید انجام دهید این است که با پزشک عمومی خود صحبت کنید . آنها احتمالاً از شما سؤالاتی در مورد سابقه پزشکی و تغییراتی که متوجه شده اید می پرسند.
گاهی اوقات ممکن است زمانی که برای اولین بار با پزشک خود صحبت می کنید، مشخص نباشد که آیا زوال عقل دارید یا خیر. آنها ممکن است به شما پیشنهاد کنند که مراقب تغییرات باشید یا ممکن است شما را برای آزمایشات بیشتر به یک متخصص ارجاع دهند .
هیچ آزمایش واحدی وجود ندارد که به وضوح نشان دهد که آیا زوال عقل دارید یا نوع آن را . تشخیص پس از آزمایشهای متعدد، از جمله اسکن مغز، تستهای حافظه و تفکر، و در نظر گرفتن اینکه چگونه این تغییرات بر زندگی روزمره شما تأثیر میگذارد، انجام میشود.
ندانستن اتفاقی که در حال رخ دادن است می تواند زمان چالش برانگیزی باشد، بنابراین مهم است که با کسی در مورد احساس خود صحبت کنید یا با خدمات پشتیبانی تماس بگیرید .
دمانس متنوع است
علاوه بر اشکال مختلف زوال عقل، همه افراد به روشهای متفاوتی زوال عقل را تجربه میکنند. به عنوان مثال، سرعت پیشرفت زوال عقل از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است. برخی از افراد برای مدتی با زوال عقل به خوبی به زندگی خود ادامه می دهند در حالی که برخی دیگر ممکن است سریعتر از بین بروند.
هنوز اطلاعات قابل توجهی پیرامون زوال عقل وجود ندارد . بنابراین با یادگیری بیشتر در مورد انواع مختلف زوال عقل و درک تفاوتها در چگونگی پیشرفت زوال عقل، همه ما میتوانیم سهم خود را برای ایجاد یک جامعه دوستدار زوال عقل انجام دهیم .
نیکی-آن ویلسون ، پژوهشگر فوق دکتری، تحقیقات علوم اعصاب استرالیا (NeuRA)، UNSW سیدنی
این مقاله از The Conversation تحت مجوز Creative Commons بازنشر شده است. مقاله اصلی را بخوانید .