مطالعات اخیر نشان می‌دهد بیش از نیمی از نوجوانان ایرانی، گفت‌وگو با والدین خود را «کم یا بسیار کم» توصیف کرده‌اند. این آمار زنگ خطری فرهنگی است که بحران ارتباطی در
خانواده‌ها را نشان می‌دهد.
در دنیای امروز، خانه به‌عنوان نخستین رسانه تربیتی، نقش خود را از دست داده است.
دیوارهای خانه با سیگنال‌های دیجیتال سوراخ شده‌اند و نوجوانان بین دو جهان زندگی می‌کنند: دنیای خانه با زبان سنتی و دنیای بیرون با تصویر و صدا. اگر این دو جهان با هم ترکیب نشوند، نوجوان در هیچ‌کدام آرام نمی‌گیرد.
یکی از دلایل اصلی این فاصله، تفاوت زبان والدین و نوجوانان است. والدین با زبان تجربه سخن می‌گویند و نوجوانان با زبان احساس. این اختلاف، اگر به رسمیت شناخته نشود، به بی‌اعتمادی منجر می‌شود. لارنس استاینبرگ، روان‌شناس نوجوانان، معتقد است نوجوانی نه دوران بحران، بلکه فصل گفت‌وگوست؛ والدینی که گوش می‌دهند، به فرزندان خود اجازه می‌دهند «تفکر انتقادی» را تمرین کنند.
علت‌های کاهش گفت‌وگو در خانواده‌ها متعدد است:
خستگی والدین از کار و روزمرگی
فشارهای اقتصادی و معیشتی
تغییر سبک زندگی شهری
حضور پررنگ رسانه‌ها و تلفن‌های هوشمند
این عوامل باعث شده که اعضای خانواده حتی وقتی زیر یک سقف‌اند، ذهن و دل هرکسی جای دیگری باشد؛ پدیده‌ای که شری تورکل آن را «تنهایی جمعی» می‌نامد.
در روانشناسی معاصر، گفت‌وگو یکی از ابزارهای اصلی ترمیم رابطه است. کارل راجرز سه ویژگی اصلی گفت‌وگوی مؤثر را صداقت، همدلی و پذیرش بی‌قید و شرط می‌داند. گفت‌وگو زمانی معنا دارد که نوجوان احساس کند شنیده می‌شود، بدون ترس از قضاوت یا توبیخ. در غیر این صورت سکوت، به دیواری بلند بدل می‌شود.
برای بازسازی این پل‌های عاطفی نیاز به تلاشی جمعی داریم: از والدین گرفته تا نهادهای آموزشی و رسانه‌ها. تنها با گفت‌وگو و درک متقابل می‌توان خانه را به مکانی پر از صدا و محبت تبدیل کرد.
منبع: تابناک | وقتی خانه حرف نمی‌زند: نوجوانان ایرانی و سکوت والدین
برچسب‌ها:
نوجوانان #ارتباط خانوادگی #گفت‌وگو #سکوت خانواده #روانشناسی #والدین #فرزندپروری
