بازی شطرنج که قرن‌هاست به‌عنوان ورزشی ذهنی شناخته می‌شود، حالا بیش از هر زمان دیگری توجه متخصصان علوم اعصاب و سلامت شناختی را به خود جلب کرده است.
به گزارش پایگاه خبری پهنه پرواز بر اساس گزارش منتشرشده در خبرگزاری ایسنا، پژوهش‌های متعددی نشان داده‌اند که انجام فعالیت‌های ذهنی پیچیده مانند شطرنج، نه‌تنها باعث تقویت حافظه و تمرکز می‌شود، بلکه می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از بیماری آلزایمر و سایر اختلالات زوال شناختی ایفا کند.
شطرنج چگونه از زوال عقل جلوگیری می‌کند؟
در بیماری آلزایمر، بخش‌هایی از مغز که وظیفه پردازش اطلاعات، حافظه و تصمیم‌گیری را بر عهده دارند به‌تدریج تحلیل می‌روند. اما بازی‌هایی مانند شطرنج با به‌کارگیری هم‌زمان حافظه فعال، تفکر استراتژیک، پیش‌بینی، تحلیل و انعطاف‌پذیری ذهن، فعالیت مغزی را در سطحی بالا حفظ می‌کنند. در واقع شطرنج، مغز را وادار به تمرین مداوم می‌کند؛ درست مانند یک ورزش منظم برای ذهن.
بر اساس نتایج برخی مطالعات، افرادی که به‌طور منظم در فعالیت‌هایی مانند شطرنج، جدول حل کردن یا نواختن موسیقی شرکت دارند، تا ۳۰ تا ۳۵ درصد کمتر در معرض ابتلا به آلزایمر قرار می‌گیرند.
فعالیت ذهنی = ذخیره شناختی بیشتر
مفهوم «ذخیره شناختی» (Cognitive Reserve) به میزان توانایی مغز برای مقابله با آسیب‌های فیزیکی، مانند تشکیل پلاک‌های آمیلوئیدی در آلزایمر، اشاره دارد. به بیان ساده، هرچه مغز شما آموزش‌دیده‌تر، پیچیده‌تر و فعال‌تر باشد، در برابر افت عملکرد مقاوم‌تر خواهد بود.
شطرنج با ایجاد ارتباط بین سلول‌های عصبی و حفظ انعطاف مغزی، به افزایش این ذخیره کمک می‌کند. این تأثیر، به‌ویژه در سالمندان، ارزش حیاتی دارد. بسیاری از روان‌پزشکان پیشنهاد می‌کنند شطرنج به‌عنوان یک روش کم‌هزینه و قابل دسترس برای ارتقای سلامت شناختی، در برنامه زندگی روزانه افراد میانسال و سالمند قرار گیرد.
فقط بازی نیست، یک تمرین ذهنی پیشرفته است
علاوه بر تأثیرات پیشگیرانه، بازی شطرنج می‌تواند در روند درمانی افرادی که در مراحل اولیه فراموشی یا اختلال خفیف شناختی قرار دارند، نیز مفید باشد. همچنین، این بازی قابلیت آن را دارد که در محیط‌های توان‌بخشی، مراکز سالمندان و کلینیک‌های مغز و اعصاب، به‌عنوان ابزار درمانی مکمل به کار رود.
توصیه‌های کاربردی برای شروع
اگر تجربه زیادی در بازی شطرنج ندارید، لازم نیست نگران باشید. با یادگیری اصول پایه و بازی روزانه حتی در سطح مبتدی، می‌توانید فعالیت مغزی خود را افزایش دهید.
اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارهای شطرنج آنلاین، امکان تمرین در هر زمان و مکان را فراهم کرده‌اند.
بازی گروهی یا آموزش به دیگران (به‌خصوص کودکان یا سالمندان) باعث تثبیت مهارت‌های ذهنی و افزایش تعامل اجتماعی نیز می‌شود.
«فعالیت‌هایی مانند شطرنج، به دلیل تحریک هم‌زمان حافظه، تمرکز، تحلیل، پیش‌بینی و تصمیم‌گیری، می‌توانند حافظه فعال و بلندمدت را تقویت کرده و خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش دهند.»
برچسب‌ها:
شطرنج #آلزایمر #سلامت روان #پیشگیری زوال عقل #تمرین ذهن #پهنه_پرواز
منبع:
بازنویسی از خبرگزاری ایسنا
