تأثیر روانیِ توافق‌های موقت در دوران جنگ بر جوامع و فرد
به گزارش پایگاه خبری پهنه پرواز به نقل از زومیت، روان‌شناسان می‌گویند آتش‌بس‌های موقت در دوران جنگ می‌تواند اضطراب جمعی را کاهش دهد و سازوکارهای روانی انسان برای بقا، امید و بازسازی را فعال کند. اما این توقف‌های موقت چه تأثیری بر ذهنیت مردم دارد؟
اثر روانی آتش‌بس در میانه بحران
در شرایطی که جنگ و درگیری، زندگی مردم را به شکل دائم تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، حتی یک آتش‌بس کوتاه‌مدت می‌تواند به بازگشت نسبیِ حس امنیت کمک کند. روان‌شناسان معتقدند این توقف‌ها، فرصتی هرچند موقت برای تنفس روانی فراهم می‌کنند.
در سال‌های اخیر، بررسی‌های میدانی نشان داده‌اند که آتش‌بس‌ها نه‌تنها باعث کاهش علائم اضطراب و استرس در کودکان و بزرگسالان می‌شوند، بلکه امکان بازسازی روانی موقت نیز ایجاد می‌کنند. این اثر گاه فراتر از آن چیزی است که از یک تصمیم نظامی انتظار می‌رود.
اضطراب، امید و بقا؛ مغز چگونه واکنش نشان می‌دهد؟
انسان در برابر تهدیدهای مرگ‌آور، سه واکنش اصلی دارد:
جنگیدن
فرار کردن
یخ زدن یا بی‌حرکتی روانی
در میدان جنگ یا در حاشیه آن، مردم ممکن است به‌صورت جمعی دچار «فلج روانی» شوند. در این حالت، حس ناامیدی و بی‌تفاوتی به محیط و حتی به زندگی افزایش می‌یابد.
اما زمانی که خبر آتش‌بس می‌رسد، مکانیسم امید در مغز فعال می‌شود. هورمون‌هایی مانند دوپامین و سروتونین آزاد می‌شوند که حس کنترل، معنا و آینده را دوباره فعال می‌کنند. به‌گفته‌ی پژوهشگران، این حالت «مکث روانی برای بازسازی درون» است.
آتش‌بس؛ فرصت بازنگری یا فریب آرامش؟
برخی روان‌کاوان سیاسی معتقدند آتش‌بس، حتی اگر کوتاه‌مدت و شکننده باشد، نقش مهمی در بازیابی روان اجتماعی دارد. اما این سوال مطرح است که آیا این آرامش، واقعی است یا صرفاً توهمی برای بقا در وضعیت پرتنش؟
مطالعات موردی در مناطق جنگ‌زده نشان داده‌اند که مردم در زمان آتش‌بس، گرایش بیشتری به امید، بازسازی و حتی عشق‌ورزی دارند؛ مکانیسم‌هایی که مغز برای بازگشت به تعادل از آن‌ها استفاده می‌کند.
نتیجه‌گیری: مکث‌های موقت در فاجعه، نفس انسانیت است
در دنیایی که اخبار جنگ و ویرانی، ذهن میلیون‌ها نفر را هر روز درگیر می‌کند، آتش‌بس نه فقط یک تصمیم ژئوپلیتیکی، بلکه فرصتی برای بازسازی روان انسان است. حتی اگر صلح کامل محقق نشود، مکث‌های کوتاه‌مدت در میان بحران می‌توانند حافظ بخشی از انسانیت ما باشند.
برچسب‌ها:
روانشناسی جنگ #آتش‌بس #اضطراب #روانشناسی اجتماعی #امید دربحران #سلامت روان #پهنه پرواز
